Akciğer Kanserinde Hedefe Yönelik Tedaviler
Hedefe yönelik tedavi nedir?
Hedefe yönelik tedavi kısaca kanser büyümesi ve gelişimine katkı sağlayan hatalı genleri, proteinleri veya doku ortamını hedef alan bir tedavi türüdür.1
Akciğer kanserinde hangi hedefe yönelik tedaviler uygulanmaktadır?
Akciğer kanseri biyolojisinin daha iyi anlaşılması; kanser oluşumunu, tümör gelişimini baskılayan genleri, tümörlerin büyümesini sağlayan hücre yüzey proteinlerini veya tümörleri besleyen yeni damarların oluşum yollarını hedef alan yeni ilaçların gelişmesine olanak sağlamıştır. Örneğin; adenokarsinom olarak adlandırılan akciğer kanserlerinde çoğunlukla Kras, EGRF, PI3K, raf veya EML4-ALK isimli genlerde mutasyonlar (değişimler) bulunduğu gösterilmiştir, dolaysıyla bu genler birer hedef olabilmektedir. Ayrıca skuamöz hücreli karsinom olarak adlandırılan bir başka akciğer kanseri türünde ise FGFR-1, SOX, MDM2, PDGFRA, MET genleri en önemli hedef alınan genler arasındadır2. Akciğer kanserinde hedefe yönelik tedavide kullanılan ilaçlar hücre büyümesini tetikleyen yüzey proteinlerinin işlevini engelleyerek, tümörleri besleyecek yeni damarların gelişimini engelleyerek veya hücrelerin içindeki çoğalmayı tetikleyici mekanizmaları engelleyerek etki gösterirler.2
Küçük İnhibitör Moleküller-Tirozin Kinaz İnhibitörleri:
Akciğer kanserinde hedefe yönelik tedavi konusundaki başarılı araştırmaların en iyi örneği EGFR isimli hücre yüzey proteini üzerine etki eden ilaçlardır. Bu hücre yüzey proteini hücre çoğalmasını tetiklemektedir. Bu proteinin işlevini engelleyen ve “küçük inhibitör moleküller” (tirozin kinaz inhibitörleri) olarak isimlendirilen ilaçlar küçük hücreli dışı akciğer kanserleri için uygulanabilmektedir.2
Monoklonal Antikorlar:
Bu hedefe yönelik tedavi yönteminde tümör yüzeyindeki proteinlere bağlanan antikorlar, etkili ilaçlar olarak kullanılabilmektedir. Kanser tedavisinde kullanılan monoklonal antikorlar, kanser hücrelerinde yüksek miktarda ve dokuya özgü üretilen hücre yüzey proteinlerini ve büyüme faktörlerini hedef alan bir immünoterapi uygulamasıdır.1
Referans:
- Yazıcıoğlu, M.B.I. ve ark. Kanserde Hedefe Yönelik Monoklonal Antikor Tedavisi. Haliç Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi 2018,1: 131-142.
- Anne-Pascale Meert, Thierry Berghmans. Küçük Hücreli Dışı Akciğer Kanserinde Hedefe Yönelik Tedaviler: Rutin Uygulamalardaki Yeri. https://www.toraks.org.tr/site/community/downloads/1343 (Son erişim tarihi:15.03.2021)
