Karaciğerin en sık görülen tümörü : Hepatoselüler Karsinom

Hepatoselüler karsinom (HCC), primer karaciğer kanserleri arasında en sık görülen türdür ve dünya genelindeki tüm karaciğer kanseri vakalarının yaklaşık %75-85'ini oluşturur. Karaciğer tümörü olan HCC, karaciğerin ana hücreleri olan hepatositlerden kaynaklanır ve genellikle viral hepatit, siroz ve alkolsüz yağlı karaciğer hastalığı (NASH) gibi kronik karaciğer hastalıkları ile ilişkilidir.

Risk Faktörleri

Kronik viral hepatit, özellikle hepatit B ve C, küresel olarak vakaların yaklaşık %80'ini oluşturan önemli bir risk faktörüdür. Diğer risk faktörleri arasında alkol kullanımı, alkolsüz yağlı karaciğer hastalığı (NASH) ve otoimmün karaciğer hastalıkları gibi çeşitli etiyolojilerden kaynaklanabilen siroz bulunur. Aflatoksin maruziyeti ve kalıtsal hemokromatoz ve alfa-1 antitripsin eksikliği gibi bazı genetik durumlar da HCC riskini artırır.

Hepatoselüler Karsinom Belirtileri

Hepatoselüler karsinomun belirtileri hastalığın evresine göre değişir. Erken evre HCC genellikle belirgin bir semptoma yol açmaz. Bununla birlikte, yorgunluk, kilo kaybı ve hafif karın ağrısı gibi yaygın semptomlar görülebilir. Hastalık ilerledikçe sarılık, karın ağrısı, asit (karında sıvı birikmesi) ve hepatomegali (karaciğer büyümesi) gibi daha ciddi belirtiler ortaya çıkabilir. Bazı hastalarda eritrositoz veya hiperkalsemi gibi paraneoplastik sendromlar da gelişebilir.

Hepatoselüler Karsinom Tanı

HCC tanısında görüntüleme yöntemleri, serum tümör belirteçleri ve karaciğer biyopsisi önemlidir. Ultrasonografi (USG), bilgisayarlı tomografi (BT) ve manyetik rezonans görüntüleme (MRG), karaciğer lezyonlarının saptanmasında yaygın olarak kullanılır. Serum alfa-fetoprotein (AFP), HCC'nin saptanmasında kullanılabilir ancak duyarlılığı sınırlıdır. Karaciğer biyopsisi, HCC’nin kesin tanısında altın standarttır ve tümör dokusunun histopatolojik incelemesini sağlar.

Evreleme ve Prognoz

Hepatoselüler karsinomda, evreleme sistemleri hastalığın yaygınlığını değerlendirmeye yardımcı olur. Barcelona Clinic Karaciğer Kanseri (BCLC) evreleme sistemi, tümör boyutunu, lezyon sayısını, vasküler invazyon ve karaciğer fonksiyonunu değerlendirir. Bu sistem, hastalığı erken evre lokalize durumdan (BCLC 0-A) ileri evre metastatik hastalığa kadar sınıflandırır. HCC evrelemesi, tedavi seçeneklerini ve prognozu belirlemede kritik rol oynar.

Tedavi Seçenekleri

Hepatoselüler karsinom için tedavi seçenekleri; hastalığın evresi, karaciğer fonksiyonu ve hastanın genel sağlık durumu gibi çeşitli faktörlere bağlıdır. Erken evre HCC için küratif tedaviler cerrahi rezeksiyon, karaciğer transplantasyonu, radyofrekans ablasyon (RFA) ve perkütan etanol enjeksiyonu (PEI) gibi ablatif tedavileri içerir. Lokal olarak ilerlemiş veya rezeke edilemeyen HCC, transarteriyel kemoembolizasyon (TACE), radyoembolizasyon (TARE) veya hedefe yönelik ajanlar ve immünoterapi gibi sistemik tedavilerle tedavi edilebilir. Semptom yönetimi ve palyatif tedaviler de dahil olmak üzere destekleyici bakım önlemleri, ileri evre hastalıkta çok önemli bir rol oynamaktadır.

Mevcut ve Gelecekte Beklenen Tedaviler

HCC'nin moleküler patogenezinin anlaşılmasındaki son gelişmeler, yeni hedefe yönelik tedavilerin ve immünoterapilerin geliştirilmesine yol açmıştır. Tirozin kinaz inhibitörleri ve immün kontrol noktası inhibitörleri, ileri HCC'li hastalarda umut verici sonuçlar vermiştir. Devam eden araştırmalar, hasta seçimi için biyobelirteçlerin belirlenmesine ve tedavi sonuçlarının iyileştirilmesi için kombinasyon terapilerinin geliştirilmesine odaklanmaktadır.

Özetle;

Hepatoselüler karsinom, özellikle kronik viral hepatit ve siroz prevalansının yüksek olduğu bölgelerde, önemli bir küresel sağlık sorunu olmaya devam etmektedir. Erken teşhis, doğru evreleme ve uygun tedavi seçimi hasta sonuçlarının iyileştirilmesi için hayati öneme sahiptir. HCC'nin altında yatan moleküler mekanizmalar hakkındaki anlayışımız artmaya devam ettikçe, hedefe yönelik tedavilerde ve immünoterapilerde daha fazla ilerleme bekleyebiliriz.

Kaynakça

• Forner A, Reig M, Bruix J. Hepatocellular carcinoma. Lancet. 2018;391(10127):1301-1314.
• European Association for the Study of the Liver. EASL Clinical Practice Guidelines: Management of hepatocellular carcinoma. J Hepatol. 2018;69(1):182-236.
• El-Serag HB. Hepatocellular carcinoma. N Engl J Med. 2011;365(12):1118-1127.
• Bruix J, Sherman M; American Association for the Study of Liver Diseases. Management of hepatocellular carcinoma: an update. Hepatology. 2011;53(3):1020-1022.
• Villanueva A. Hepatocellular carcinoma. N Engl J Med. 2019;380(15):1450-1462.

#fibrolamellar hepatosellüler karsinom #hepatosellüler karsinom evreleme #iyi diferansiye hepatosellüler karsinom #hepatosellüler karsinom nedenleri #hepatosellüler karsinoma #karaciğer tümörü