Sıcak Çarpması Belirtileri Nelerdir, Bu Durumda Neler Yapılmalıdır?

Küresel ısınmanın etkileri kendini gösterdikçe yaz ayları eskiye göre daha da sıcak geçmeye başlamıştır. Ne yazık ki bu kavurucu sıcaklar da beraberinde bazı sağlık risklerini de ortaya çıkarmaya başlamıştır. Yaz aylarında sağlık risklerinden belki de en tehlikelisi sıcak çarpmasıdır. Sıcak çarpması acil müdahale gerektiren hayatı tehdit edebilecek ciddi bir rahatsızlıktır. Özellikle yaşlılar, çocuklar, kronik hastalığı olanlar yanı sıra açık havada uzun süre kalanlar bu duruma karşı daha savunmasızdırlar. Şimdi size sıcak çarpması nasıl anlaşılır, ne gibi belirtiler verir ve bu durumda nasıl hareket edilmelidir konularında bilmeniz gereken önemli bilgileri vereceğiz.

Sıcak Çarpması Nedir ve Belirtileri Nelerdir?

Sıcak çarpması olarak adlandırılan durum, vücut ısısının 40°C'nin üzerine çıkmasıyla oluşan, acil müdahale gerektiren bir ısıya bağlı bir rahatsızlıktır. Halk arasında sıklıkla güneş çarpması olarak da adlandırılır. Genellikle uzun süre güneş altında kalmak, yeterince sıvı almamak ve yüksek nemli ortamlarda bulunmak gibi nedenlerle ortaya çıkar. En yaygın sıcak çarpması belirtileri:

• Vücut ısısı artışı yani vücudun ısısının 39–40°C ve üzerine çıkması
• Ciltte kızarıklık, sıcaklık ve kuruluk
• Şiddetli baş ağrısı ve baş dönmesi (Sıcak havada baş dönmesi en fazla ortaya çıkan belirtidir)
• Bilinç bulanıklığı, halsizlik
• Nabızda hızlanma, kalp çarpıntısı
• Mide bulantısı, kusma
• Sıvı kaybı
• Dehidrasyon belirtileri
• Özellikle bacak ve karın bölgesinde kas krampları

Sıcak çarpmasına bağlı belirtiler kişiden kişiye farklışaşabilir. Özellikle de çocuklarda sıcak çarpması ve yaşlılarda sıcak çarpması durumlarında belirtiler hızla kötüye gidebilir. Aynı zamanda bayılma ve sıcak çarpması da ilişkili olabilir.^1,2,3,6

Sıcak Çarpmasında İlk Yardım ve Acil Müdahale

Sıcak çarpması tedavisi özellikle de belirtilerin fark edilmesiyle birlikte zaman kaybetmeden başlatılmalıdır. Bilinç kaybı ya da ciddi semptomlar varsa da hemen 112 Acil Servis aranmalıdır. Ancak sağlık ekipleri gelene kadar yapılabilecek sıcak çarpmasında ilk yardım uygulamaları hayati önem taşır. Bu açıdan sıcak çarpması durumunda yapılması gerekenler şu şekilde sıralanabilir:

• Güneş çarpması belirtileri gösteren kişi hemen gölge, serin ve havadar bir ortama alınmalıdır.
• Vücudu soğutmak için üzerindeki fazla giysiler çıkarılmalı ve cildi suyla ıslatılmalı veya soğuk kompres yapılarak serinletilmelidir. Soğuk suya batırılmış havlularla koltuk altı, ense ve kasık bölgeleri soğutulmalıdır.
• Bilinci yerindeyse yavaş yavaş su veya içerisinde elektrolit içeren içecekler verilmelidir (Süt, karpuz suyu, Hindistan cevizi suyu veya turşu suyu elektrolit içeren içeceklerdir). Eğer bilinç kaybı durumunda, kişiye asla ağız yoluyla sıvı verilmemelidir ve sağlık ekipleri beklenmelidir.

Aslında sıcak çarpmasına ne iyi gelir sorusunun en kısa cevabı, hızlı soğutma ve sıvı dengesinin sağlanmasıdır diyebiliriz. Ancak ciddi durumlarda mutlaka tıbbi destek alınması gerekir.^4,5,6

Sıcak Havalarla Gelen Risklerden Nasıl Korunulur?

Isıya bağlı rahatsızlıklar ne yazık ki biraz fazla güneşte kaldım, hemen geçer şeklinde hafife alınacak bir durum değildir. Aşırı sıcak etkileri zamanında fark edilip önlenmediğinde hayati risk taşıyabilir. Aynı zamanda da sıcak havalarda sağlık sorunlarından günlük yaşamda alınabilecek küçük ama etkili önlemlerle kaçınılabilir. Özellikle yaz aylarında dışarıda uzun süre kalacak kişilerin veya spor yapanların bu konularda bilinçli hareket etmesi çok daha önemlidir. Sıcak çarpmasına karşı şu koruyucu önlemleri alabilirsiniz.

• Günün en sıcak saatlerinde yani 11:00–16:00 arasında dışarı çıkmamalısınız.
• Hem bol hem de pamuklu tarzda açık renkli tercih etmelisiniz.
• Güneş gözlüğü, şapka ve güneş şemsiyesi gibi güneş koruyucular kullanmalısınız.
• Günde minimumda 2-2,5 litre kadar su içmelisiniz. Özellikle de susamayı beklemeden sıvı alımı yapmak çok önemlidir.
• Sıcaklarda aşırı fiziksel aktiviteden kaçınmalısınız. Güneş altında çalışıyor ya da spor yapıyorsanız sık sık mola vererek serin ortamda dinlenmelisiniz.^7,5

Kaynakça

1. Sıcak Çarpması Belirtileri Nelerdir?.https://www.memorial.com.tr/saglik-rehberi/sicak-carpmasi-nedir
2. Sıcak Çarpması Belirtileri Nelerdir?.https://cevrehastanesi.com.tr/blog/sicak-carpmasi-belirtileri-ve-korunma-yontemleri
3. Sıcak Çarpması Belirtileri Nelerdir?.https://www.medicalpark.com.tr/sicak-carpmasi/hg-3080#:~:text=S%C4%B1cak%20%C3%A7arpmas%C4%B1n%C4%B1n%20belirtileri%20%C5%9Funlar%C4%B1%20i%C3%A7erebilir,eksikli%C4%9Fi%2C%20kusma%20ve%20bilin%C3%A7%20de%C4%9Fi%C5%9Fiklikleri.
4. Güneş Çarpmasına Ne İyi Gelir?.https://www.memorial.com.tr/saglik-rehberi/gunes-carpmasi
5. Güneş Çarpması Nasıl Geçer?.https://www.medicana.com.tr/saglik-rehberi-detay/12018/gunes-carpmasi-tedavisi-ve-belirtileri-nasil-gecer
6. Güneş Çarpmasının Belirtileri Nelerdir?.https://www.acibadem.com.tr/hayat/gunes-carpmasina-karsi-etkili-ilk-yardim-teknikleri/
7. Aşırı Sıcaklardan Korunmahttps://www.saglik.gov.tr/TR-61703/asiri-sicaklardan-korunma.html

#sıcak çarpması #sıcak çarpması belirtileri #güneş çarpması #ısıya bağlı rahatsızlıklar #sıcak çarpmasına ne iyi gelir #sıcak çarpması tedavisi #güneş çarpması belirtileri #aşırı sıcak etkileri #vücut ısısı artışı #sıcak havalarda sağlık #bayılma ve sıcak çarpması #sıcak çarpmasında ilk yardım #sıcak çarpması nasıl anlaşılır #yaz aylarında sağlık #sıcak havada baş dönmesi #sıvı kaybı dehidrasyon belirtileri #çocuklarda sıcak çarpması #yaşlılarda sıcak çarpması #sıcak çarpması durumunda yapılması gerekenler