Gluten Hassasiyeti ve Çölyak Hastalığı Olanlar İçin Beslenme Rehberi

gluten-08052025-guncelgelismeler

Gluten hassasiyeti veya çölyak hastalığıyla yaşamak beslenme alışkanlıklarını kökten değiştirmeyi gerektirse de bu durum lezzetten ya da çeşitlilikten ödün vermek anlamına gelmez. Doğru bilgi ve bilinçli seçimlerle hem sağlıklı hem de keyifli bir beslenme düzeni oluşturmak mümkündür. Bu rehberde, glutensiz bir yaşamın inceliklerini keşfederken, alternatif besinlerden dikkat edilmesi gereken noktalara kadar pek çok önemli detayı bulabilirsiniz.1

Çölyak hastalarının ömür boyu glutensiz diyete bağlı kalmaları gerekir. Çünkü az miktarda gluten tüketmek bile bağırsak hasarına ve çeşitli, semptomlara neden olabilir. Çölyak hastalığı olan kişilerde kalsiyum, D vitamini, folat ve demir gibi besin takviyeleri almak önemlidir. Çölyak hastalarında gluten hassasiyeti için beslenme değişiklikleri yapılmalıdır. Kronik sistemli bir hastalık olan çölyak hastalığı bağırsak enteropatisi ile karakterize otoimmün bir hastalıktır.1

Çölyak Hastalığım Varsa Beslenme Düzeni Nasıl Değiştirilmelidir?

Çölyak hastalığı olanlar gluten içeren besinleri diyetlerinden çıkarmalıdır. Glutensiz diyet bağırsak hasarını iyileştirebilir ve hastalığın semptomlarını hafifletebilir. Çölyak hastalığı olanların hayatlarından gluteni tamamen çıkarmaları gerekir. Glutensiz beslenme hastalığın tedavisinde en önemli adımdır. Çölyak hastalığınız varsa glutensiz beslenmeli ve gluten içeren besinlerden uzak durmalısınız.1

Hangi Yiyecek ve İçeceklerde Gluten Bulunur?

Bazı tahıllarda gluten doğal olarak bulunur. Gluten içeren tahıllar şunlardır;2

  • Buğday ve buğday çeşitleri, örneğin durum buğdayı, emmer buğdayı, irmik ve kavuzlu buğday
  • Malt, malt özü, malt sirkesi ve bira mayasında bulunabilen arpa
  • Çavdar
  • Buğday ve çavdarın bir melezi olan tritikale

Unlu mamüller, ekmekler, tahıllar, makarnalar gluten içerikli gıdalardır. Gluten intoleransı olan kişiler bu tür gıdalardan uzak durmalıdır. Glutensiz diyet yaparken gluten içeren besinleri tanımak gerekir. Kutulanmış, konserve edilmiş, dondurulmuş, paketlenmiş veya hazırlanmış gıdalar işlenmiş gıdalar olarak gluten içerebilir. Çölyak diyeti yapılırken glutensiz gıdalar tüketilir. Şekerleme, çeşniler, sosisli sandviçler, dondurma, salata sosu ve çorbalar dahil olmak üzere çeşitli gıdalarda gluten bulunabilir.3

Gluten İçeren Yiyecek İçecekleri Nasıl Tespit Edebilir ve Bunlardan Nasıl Korunabilirsiniz?

Gluten içerikli yiyecek ve içecekleri tespit etmek bazı detaylara dikkat etmek gerekir. Glutensiz market ürünleri almak için ürünleri özenli şekilde incelemelisiniz. Glutensiz yiyecekleri tespit etmek için şunlar yapılabilir;3

  • Ürün etiketleri dikkatli şekilde okunmalıdır. İçeriğinde gluten içeren buğday, çavdar veya arpa tarzında tahılların olup olmadığına bakılmalıdır.
  • Glutensiz ürün olsa bile etiketleri iyice kontrol etmek gerekir.
  • Gluten içerip içermediği bilinmeyen ürünler tüketilmemelidir.
  • Glutensiz yiyeceklerin glutenli yiyeceklere temas etmesi önlenmelidir.

Çölyak Hastalığında Beslenme Nasıl Olmalıdır?

Balık, et, sebze, meyve, patates ve pirinç tarzındaki birçok yiyeceklerde katkı maddesi veya bazı baharatlar yoksa doğal şekilde glutensizdir. Mısır, kinoa veya karabuğday gibi glutensiz yiyeceklerden yapılan unlar güvenle tüketilebilir. Badem, ceviz veya fındık gibi kuruyemişler glutensiz atıştırmalıklar olarak tercih edilebilir. Glutensiz tahıllar da çölyak hastalığı için planlanan diyetlerde yerini alır. Çölyak hastalığı için öneriler veren diyetisyenlerden yardım almak mümkündür. Glutensiz yemek listesi hazırlamak için uzman diyetisyenlerden yardım alabilirsiniz.2

Çölyak Hastalığı Tedavi Edilmediği Durumunda Ne Olur?

Çölyak hastalığı ömür boyu tedavisi sürecek bir hastalıktır. Çünkü bu hastalık ömür boyunca glutensiz diyet uygulanarak tedavi edilir. Eğer çölyak hastalığı tedavi edilmezse yetersiz beslenme, osteoporoz, depresyon ve kısırlık gibi sorunlara yol açabilir. Ayrıca tedavi edilemeyen çölyak hastalığı ince bağırsak lenfoması gibi belirli kanser türlerinde risk artışına yol açabilir. Çölyak ve vitamin eksikliği arasında da bağ vardır. Çölyak hastalarının çoğu zaman vitamin takviyeleri almaları gerekir. Çölyak ve otoimmün hastalıklar arasında doğrudan bağlantı bulunur.2

Çölyak Hastalığında Beslenme Nasıl Olmalıdır?

Çölyak hastalığınız varsa ömür boyu glutensiz bir diyet uygulamanız gerekmektedir. Glutensiz protein kaynakları diyette mutlaka yer almalıdır. Glutensiz makarna seçenekleri gibi yiyecekler yenirken bile glutenin kesin olarak yiyeceklerde bulunmamasına dikkat edilmelidir. Glutensiz beslenmenin faydaları ve olumlu etkilerinden yararlanarak çölyak hastalığının semptomlarını azaltmak mümkündür.2

Kaynakça

  1. Nutrition and healthy eating.https://www.mayoclinic.org/healthy-lifestyle/nutrition-and-healthy-eating/in-depth/gluten-free-diet/art-20048530
  2. Coeliac disease.https://www.nhs.uk/conditions/coeliac-disease/treatment/
  3. What Is Gluten, Which Foods Include It, and How to Tell Celiac Disease vs. Sensitivity.https://www.verywellhealth.com/gluten-7549831

#gluten hassasiyeti #çölyak hastalığı #glutensiz beslenme #gluten intoleransı #glutensiz diyet #çölyak diyeti #glutensiz market ürünleri #glutensiz atıştırmalıklar #glutensiz tahıllar #çölyak hastaları için öneriler #çölyak ve otoimmün hastalıklar #glutensiz makarna seçenekleri #glutensiz yemek listesi

Öne Çıkanlar

Bu Konuyla İlgili Daha Fazla Bilgi

Tümünü Gör

Nobel İlaç’ın Sağlık Profesyonellerine Yönelik Dijital Platformu

Daha iyi bir kullanıcı deneyimi sunmak ve hizmetlerimizi daha etkin sunmak için, üçüncü kişilere ait olanlar da dahil, çerezler ve benzer teknolojiler kullanmaktayız. Detaylı bilgi için Gizlilik Politikası’nı ve Çerez Politikası’nı. inceleyebilirsiniz.