Dünya Sağlık Örgütü; Sadece bir hayatın var ve sadece bir karaciğerin var! Hepatitsiz bir Dünya yaratmak..
28 Temmuz’da Dünya Hepatit Günü en önemli dernek ve sosyal kuruluşlarca çeşitli duyurularla vurgulandı. Bu senenin teması “Biz Beklemiyoruz” idi. Dünya Sağlık Örgütü, aynı zamanda “Bir hayat, Bir Karaciğer” teması ile de karaciğerimizin hayatımız için önemine vurgu yaptı. Bu yazımızda da DSÖ’nün, bu tema ile karaciğer ve hepatit hakkında önemli bilgi paylaşımları ile alınması gereken aksiyonları vurguladığı temaları sizlerle paylaşıyoruz.
“Karaciğeriniz sizi hayatta tutmak için her gün sessizce 500'den fazla hayati işlevi yerine getirir. Ancak viral hepatit enfeksiyonu sessizdir ve semptomlar ancak hastalık ilerlediğinde ortaya çıkar. Pek çok farklı hepatit virüsü türü (A'dan E'ye) olmasına rağmen, hepatit B ve C en endişe verici olanlardır. Sonuç? Her yıl bir milyondan fazla hepatite bağlı ölüm ve her on saniyede bir yeni kronik enfeksiyon. İşte bu yüzden karaciğer sağlığı insan sağlığı için temeldir.
Pek çok hepatit ölümü önlenebilirdi. Hepatit B için aşılar ve etkili tedaviler ve hatta hepatit C için bir tedavi olduğu için kendinizi ve sevdiklerinizi koruyabilirsiniz. Kendinizi hepatitten nasıl koruyacağınızı öğrenmek için yerel sağlık uzmanınızla konuşun.
1. Sadece bir hayatımız var ve sadece bir karaciğerimiz var. Hepatit her ikisini de mahvedebilir.
Bir karaciğer, bizi hayatta tutmak için her gün sessizce 500'den fazla hayati işlevi yerine getirir. Bu nedenle karaciğer sağlığına öncelik vermek ve hepatit durumumuzu bilmek çok önemlidir.
- Hepatit durumumuzu bilmenin ve tedavi aramanın yanı sıra, alkolü azaltmak, sağlıklı bir kiloya ulaşmak, hipertansiyonu tedavi etmek ve diyabeti yönetmek, sağlıklı bir karaciğerin anahtarıdır
- Sağlıklı bir karaciğerin faydaları şunlardır:
- Daha uzun yasamak.
- Sevdiklerinizi hepatite karşı korumak
- Karaciğerin çalışmasına bağlı olan kalp, beyin ve böbrekler dahil olmak üzere diğer hayati organları korumak.
2. Viral hepatit hala her yıl bir milyondan fazla insanı öldürüyor.
- Hepatit B ve hepatit C her yıl 1,1 milyon ölüme ve 3 milyon yeni enfeksiyona neden oluyor.
- 350 milyon insan kronik viral hepatit enfeksiyonu ile yaşıyor.
- Her gün 3.000 kişi hepatitten ölüyor. Bu, her otuz saniyede bir hepatit ölümü demektir.
- Her gün 8.000'den fazla yeni hepatit B ve C enfeksiyonu meydana gelmektedir. Bu, her dakika 5'ten fazla enfeksiyon demektir.
- Mevcut gidişat devam ederse, viral hepatit her yıl 2040 yılına kadar sıtma, tüberküloz ve HIV/AIDS'in toplamından daha fazla insanı öldürecek.
3. Küresel olarak, hepatit ile yaşayan teşhis edilmemiş ve tedavi edilmemiş çok sayıda insan var. Bu değişmeli.
- Çoğu insan, hepatit B veya C'ye sahip olduklarını uzun yıllar sessiz enfeksiyon geçirdikten sonra ve yalnızca ciddi karaciğer hastalığı veya kansere yakalandıklarında keşfeder.
- Teşhis konulduktan sonra bile, hepatit ile yaşayan insanlara yönelik tedavi ve bakım seviyesi şaşırtıcı derecede düşüktür.
- Kronik hepatit B'li kişilerin sadece %10'una teşhis konur. Bunların yalnızca %22'si tedavi görüyor; bu, toplam küresel sağlık yükünün yalnızca %2'si.
- Hepatit C'li kişilerin sadece %21'ine teşhis konur. Teşhis konanların %62'si, onları iyileştirmek için tedavi görüyor; bu, toplam küresel sağlık yükünün yalnızca %13'ü.
4. Pek çok hepatit enfeksiyonu – ve ölüm – önlenebilir!
- Hepatiti ortadan kaldırmak ve 2030 yılına kadar DSÖ'nün iddialı hedeflerine ulaşmak için viral hepatite yönelik basitleştirilmiş birinci basamak sağlık hizmetleri şunları sağlamalıdır:
- Kronik hepatit B ile yaşayan tüm hamile kadınlar tedaviye erişebilir ve bebekleri enfeksiyonu önlemek için hepatit B doğum aşılarına erişebilir olmalı.
- Hepatit B ve/veya hepatit C ile yaşayan insanların %90'ına teşhis konmalı.
Karaciğerin çalışmasına bağlı olan kalp, beyin ve böbrekler dahil olmak üzere diğer hayati organları korumak. - Teşhis konulan kişilerin %80'i daha yeni genişletilmiş uygunluk kriterlerine göre iyileştirilir veya tedavi edilmeli.
- Hepatit C, bağışlanan tüm kanın yeterli şekilde taranması, sağlık bakım ortamlarında, evde ve özellikle damar içi madde kullanan kişiler arasında güvenli enjeksiyon uygulamalarının sağlanmasıyla önlenebilir.
- Yıllarca artan tedavi sayılarından sonra, mevcut veriler hepatit C tedavisine erişen insan sayısının yavaşladığını gösteriyor.
- Hepatit B aşılama yoluyla önlenebilir ve tedavi yoluyla etkili bir şekilde yönetilebilir.
5. COVID-19 artık küresel bir sağlık acil durumu olmadığı için viral hepatiti ortadan kaldırmanın ve 2030 hedeflerimize ulaşmanın zamanı geldi.
COVID-19, son yıllarda küresel hepatit yanıtının ilerlemesini yavaşlattı. Bununla birlikte, çocuklarda hepatit B enfeksiyonlarını azaltmada devam eden başarı, ilerlemenin mümkün olduğunu kanıtlamaktadır.
Şimdi hepatitsiz bir dünya yaratmak ve 2030 hedeflerimize ulaşmak için test ve tedaviye öncelik verme zamanı!
- Etkili aşılama uygulamalarıyla çocuklarda hepatit B enfeksiyonlarının azaltılması, takip edilen az sayıdaki Sürdürülebilir Kalkınma Hedeflerinden (SDG) biridir. Aynı zamanda yoldaki tek hepatit hedefidir.
- Anneden çocuğa bulaşmayı önleme hedefine ulaşmak için doğumda daha fazla hepatit B aşısı yapılması acilen gereklidir.
Referans:
