Gebelikte Gizli Açlık Oluşumu ve Önleme Yöntemleri

Gebelikte Gizli Açlık Nedir?

Gebelik, anne adayının enerji ve besin ögelerine olan ihtiyacının arttığı, dolayısıyla beslenmenin hem anne hem de fetüs sağlığı açısından kritik olduğu bir dönemdir. Ancak bu dönemde, görünürde yeterli kalori alımına rağmen mikrobesin eksikliklerinin görülmesi "gizli açlık" (latent hunger) olarak tanımlanır.

Gizli açlık, özellikle demir, folik asit, iyot ve çinko gibi vitamin ve mineral yetersizliklerini kapsar ve anne ile bebek sağlığı üzerinde olumsuz etkiler yaratabilir.

Gebelikte Gizli Açlık Neden Olur?

Gebelikte artan besin ihtiyacına rağmen, birçok kadının beslenme düzeninde gerekli mikrobesinler yeterince yer almaz.

Gizli açlığın nedenleri arasında:

• Tek tip ve karbonhidrat ağırlıklı beslenme
• Yetersiz sağlık eğitimi
• Düşük sosyoekonomik durum
• Gebelik döneminde takviye edici gıdaların yetersiz kullanımı gizli açlığın nedenleri olabilir.

En sık görülen eksiklikler arasında demir, folik asit, çinko, iyot ve D vitamini yer alır. Özellikle demir eksikliği anemisi gebelikte yaygın olarak görülür.¹

Gebelikte Gizli Açlığın Belirtileri ve Sonuçları

Annede Görülen Etkiler

• Sürekli halsizlik
• Yorgunluk
• Baş dönmesi
• Bağışıklık sisteminde zayıflama
• Enfeksiyonlara yatkınlık
• Doğum sonrası depresyon
• Kaygı düzeyinde artış
• Doğum sırasında kan kaybının artması
• İyileşme sürecinin uzaması³

Bebekte Görülen Etkiler

• Düşük doğum ağırlığı
• Prematüre doğum
• Zeka gelişiminde gerilik
• Öğrenme güçlükleri
• Nöral tüp defekti gibi doğumsal anomaliler
• Büyüme ve gelişme geriliğine sebep olabilir.²

Gebelikte Gizli Açlık Nasıl Önlenir?

1-Dengeli ve Çeşitli Beslenme

Gebelerin protein, demir, kalsiyum, iyot, çinko, folik asit ve omega-3 yağ asitlerini yeterince alması gereklidir. Özellikle demir ve folik asit içeren yeşil yapraklı sebzeler, baklagiller, yumurta ve et tüketimi artırılmalıdır.¹

2-Takviye Kullanımı

Gebelikte demir ve folik asit takviyeleri önerilir. Ancak sadece demir takviyesi, oksidatif stres yaratabilir; bu nedenle antioksidanlarla birlikte kullanımı faydalıdır.¹

3-Eğitim ve Danışmanlık

Gebelik döneminde kadınların doğum öncesi bakım hizmetleri kapsamında düzenli beslenme danışmanlığı alması önemlidir. Bilgilendirme eksikliği, özellikle sezaryen oranlarının artmasında da etkili bulunmuştur.⁵

Psikososyal Destek

Anksiyete ve depresyon gebelikte gizli açlıkla dolaylı ilişkili olabilir; çünkü stresli bireylerin beslenme düzeni bozulabilir. Bu nedenle ruhsal durum da göz önünde bulundurulmalıdır.^3,4

Gebelikte gizli açlık, toplumun geneline yayılan ancak yeterince fark edilmeyen bir sağlık problemidir. Mikrobesin eksiklikleri hem anne hem de fetüs sağlığını tehdit eder. Bu nedenle, doğum öncesi takiplerin sadece kilo artışı ve tansiyon ölçümünden ibaret olmaması; beslenme eğitimi, psikososyal destek ve takviye önerilerinin de entegre edilmesi gerekmektedir. Böylece gebelik döneminin sağlıklı, güvenli ve komplikasyonsuz geçmesi sağlanabilir.

Kaynakça

1. Kaya H, Delibaş N, Ulukaya E, Altınok B, Uğuz A. Gebelikte demir tedavisiyle serbest radikal oluşumu ve antioksidan tedaviyle karşılanması. GATA Bülteni. 1996;38(2):203-210.
2. Dündar SA, Özsoy SA. Obstetrik özelliklerin gebelikte distres üzerine etkisi. Celal Bayar Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi. 2019;6(3):327-334.
3. Meterelliyöz M, Yazar T. Gebelik döneminde anksiyete ve depresif belirtiler. Bozok Tıp Dergisi. 2023;13(2):91-97.
4. Dağlar G, Nur N. Gebelerin stresle başa çıkma tarzlarının anksiyete ve depresyon düzeyi ile ilişkisi. Fırat Tıp Dergisi. 2014;19(2):90-95.

#gebelikte gizli açlık #gizli açlık nedir #gebelik beslenmesi #gebelikte beslenme #gizli açlık belirtileri #gizli açlık nedenleri #gizli açlık önleme yöntemleri #gebelikte vitamin eksikliği #gebelikte demir eksikliği #gebelikte folik asit #gebelikte çinko ihtiyacı #gebelikte iyot #gebelikte D vitamini