Erkek sağlığının temel yapı taşlarından biri olan testosteron sadece cinsel fonksiyonlarla ilgili bir hormon değildir. Kas gücünden kemik yoğunluğuna, ruh halinden metabolizmaya kadar pek çok süreci etkileyerek erkek bedeninin biyolojik ritmini belirler. Bu nedenle erkeklerde hipogonadizm hem yaşam kalitesini hem de genel sağlığı ciddi biçimde etkileyebilir. Son yıllarda düşük testosteron ile ilgili farkındalık artsa da birçok erkek hala yaşadığı belirtilerin yaşlanmanın doğal bir parçası olduğunu düşünerek doktora başvurmayı geciktirmektedir. Oysa erken tanı ve doğru tedaviyle fiziksel ve psikolojik iyilik hali belirgin şekilde toparlanabilir.1,2
Düşük testosteron belirtileri çoğu zaman sinsi şekilde ortaya çıkar. En sık fark edilen belirti cinsel istekte azalma olsa da tablo bununla sınırlı değildir. Sabah sertleşmelerinin azalması, libido düşüklüğü ve ereksiyon sorunları testosteron eksikliğinin bilinen işaretleri arasındadır. Fakat günlük yaşamı etkileyen birçok farklı belirti de yine düşük testosteronla ilişkilidir.
Örneğin; bazı erkekler eskisi kadar güçlü hissetmediklerini, spor yaparken daha çabuk yorulduklarını veya kas kütlelerinin belirgin şekilde azaldığını fark eder. Bazıları için en belirgin değişim kilo alımıdır; özellikle karın bölgesinde yağlanmanın artması hormonal dengesizliğin en yaygın sonuçlarındandır. Ruh hali değişiklikleri ise çoğu zaman gözden kaçar. Depresif hissetme, isteksizlik, motivasyon kaybı, sinirlilik, içe kapanma gibi psikolojik belirtiler de önemli sinyallerdir. Uyku kalitesindeki bozulmalar, konsantrasyon güçlüğü, hafıza problemleri, iş performansında düşüş ve sosyal hayata yönelik ilgisizlik gibi daha dolaylı belirtiler de yaşanabilir. Bu nedenle “kendimi eskisi gibi hissetmiyorum” diyen bir erkeğin aklına testosteron eksikliği de gelmelidir.2,3,4
Erkeklerde testosteron düşüklüğü çoğu zaman yaşlanmanın doğal bir sonucudur. Testosteron üretimi 30’lu yaşlardan sonra her yıl yavaş yavaş azalır; ancak bu düşüş bazen beklenenden daha hızlı ilerleyebilir. Bununla birlikte tek sebep yaş değildir. Kronik hastalıklar da testosteron üretimini önemli ölçüde etkileyebilir. Diyabet, obezite, tiroit bozuklukları, karaciğer ve böbrek hastalıkları gibi durumlar hormon seviyelerini baskılar. Ayrıca uzun süreli stres, kortizol seviyesini yükselterek testosteronun doğal üretimini engelleyebilir. Bazı ilaçların (kortikosteroidler, kemoterapi ilaçları, opioidler) yan etkileri de testosteron seviyesini düşürebilir.1,2,5
Travmalar, testis yaralanmaları, enfeksiyonlar, radyasyon tedavisi, genetik faktörler veya hipofiz bezine bağlı sorunlar da testosteron eksikliğinin altında yatan diğer önemli nedenler arasındadır. Yani her düşük testosteron vakası aynı sebebe dayanmaz; bu yüzden altta yatan nedeni doğru tespit etmek tedavinin başarısı açısından kritik önem taşır.1,2,5
Düşük testosteron tedavisi tamamen bireyin ihtiyaçlarına, yaşına, altta yatan hastalığa ve yaşam tarzına göre şekillenir. Bazı erkeklerde yalnızca yaşam tarzının düzenlenmesiyle bile testosteron seviyelerinin yükselmesi sağlanabilir. Düzenli spor yapmak özellikle ağırlık antrenmanları testosteron üretimini doğal olarak destekler. Protein, çinko, D vitamini ve sağlıklı yağlardan zengin bir beslenme düzeni, yeterli ve kaliteli uyku, sigara ve alkol tüketimini azaltma gibi faktörler testosteronu artırmada son derece etkilidir. Bu noktada birçok kişi testosteron seviyesi nasıl artar? sorusunun yanıtını bu temel alışkanlıklarda bulabilir.1
Daha ileri düzey vakalarda ise Testosteron Replasman Tedavisi (TRT) gündeme gelir. Enjeksiyonlar, jeller, yamalar veya cilt altı implantları gibi farklı uygulama yöntemleri mevcuttur. TRT, erkeklerde cinsel isteksizlik, enerji düşüklüğü, kas kaybı ve ruh hali sorunlarında hızlı ve belirgin iyileşme sağlar. Ancak bu tedavi mutlaka uzman kontrolünde yürütülmelidir; çünkü hormon dengesine doğrudan müdahale edildiği için düzenli izlem gerektirir. Düşük testosteron nedenleri arasında tiroit bozukluğu veya obezite gibi hastalıklar varsa öncelikle bunların tedavi edilmesi önerilir. Dolayısıyla her erkek için en doğru tedavi, bireysel değerlendirme sonucunda belirlenir.1
Kaynakça
#düşük testosteron #erkeklerde testosteron düşüklüğü #düşük testosteron belirtileri #testosteron eksikliği #düşük testosteron nedenleri #düşük testosteron tedavisi #erkeklerde hipogonadizm #testosteron düşüklüğü tedavisi #testosteron seviyesi nasıl artar #erkeklerde cinsel isteksizlik #testosteron replasman tedavisi
Nobel İlaç’ın Sağlık Profesyonellerine Yönelik Dijital Platformu
