Passiflora Bitkisinin Sağlık Üzerine Etkileri

Passiflora Bitkisi Nedir?

Passiflora bitkisi, halk arasında çarkıfelek otu veya saat çiçeği bitkisi olarak bilinen ve özellikle Güney Amerika kökenli olan tırmanıcı bir bitki türüdür. Tarih boyunca geleneksel tıpta yaygın olarak kullanılmış, özellikle yaprakları ve çiçekleri sağlık destekleyici özellikleri nedeniyle öne çıkmıştır. Günümüzde fitoterapi alanında kullanılan bitkisel preparatların önemli bir kısmı Passiflora ekstrelerini içermektedir.^1,2,3

Anksiyete ve Uyku Üzerine Etkileri

Passiflora bitkisi faydaları arasında en çok öne çıkan etki, kaygıyı azaltıcı ve yatıştırıcı etkisidir. Yapılan klinik araştırmalarda, Passiflora bitkisi özütü verilen bireylerde anksiyete düzeylerinin plasebo grubuna göre anlamlı derecede azaldığı gösterilmiştir. Bu etkilerin, beyindeki gama-aminobütirik asit (GABA) reseptörlerine bağlanarak merkezi sinir sistemi üzerinde inhibitör etki yaratmasından kaynaklandığı düşünülmektedir. GABA düzeylerinde artış, sinir hücrelerinin aşırı uyarılmasını engelleyerek kaygıyı azaltır ve gevşemeyi kolaylaştırır.^4,5,6,7

Ayrıca Passiflora bitkisi ekstraktının uyku bozuklukları üzerinde olumlu etkileri olduğu da bildirilmektedir. Uyku kalitesini artırdığı, uykuya dalma süresini kısalttığı ve gece uyanmalarını azalttığı yönünde klinik bulgular mevcuttur. Bu nedenle, uykuya geçiş güçlüğü yaşayan bireylerde doğal bir destek olarak kullanılabilmektedir. Sentetik hipnotik ilaçlara kıyasla bağımlılık yapma riski düşüktür ve genellikle iyi tolere edilir.^8,9,10,11

Sedatif ve Kas Gevşetici Özellikleri

Passiflora bitkisinin bir diğer etkisi, hafif sedatif ve kas gevşetici özellikler göstermesidir. Bitkinin içerdiği flavonoidler ve harman alkaloidleri, merkezi sinir sisteminde sedatif etki oluşturarak kas spazmlarının giderilmesine yardımcı olabilir. Hayvan modellerinde yapılan deneysel çalışmalarda, Passiflora uygulamasının motor aktiviteyi azalttığı ve kas kasılmalarını baskıladığı gösterilmiştir. Bu özellikleri, özellikle stres kaynaklı kas gerginliği yaşayan bireyler için yararlı olabilir.^12,13,14,15

Antioksidan ve Antienflamatuvar Etkileri

Ayrıca Passiflora fenolik bileşikler ve flavonoidler bakımından zengin bir bitkidir. Bu bileşikler sayesinde güçlü antioksidan özellik gösterir ve serbest radikallerin neden olduğu hücresel oksidatif hasarı azaltabilir. Antioksidan kapasitesi, yaşlanmaya bağlı dejeneratif süreçlerin yavaşlatılmasına ve hücre yenilenmesinin desteklenmesine katkı sağlayabilir. Bunun yanında bazı deneysel çalışmalarda, Passiflora ekstraktının inflamatuvar sitokin düzeylerini azalttığı ve böylece antienflamatuvar etki sağladığı rapor edilmiştir. Bu özellik, kronik düşük dereceli inflamasyonun rol oynadığı birçok metabolik ve nörolojik hastalığın önlenmesinde potansiyel bir fayda sunabilir. ^{16,17,18,19,20}

Kardiyovasküler Sistem Üzerine Etkileri

Kardiyovasküler sistem üzerinde de olumlu etkileri olduğu yönünde bulgular bulunmaktadır. Hayvan çalışmalarında Passiflora ekstraktının kan basıncını düşürdüğü ve kalp ritmini düzenlediği bildirilmiştir. Bu etkilerin, damar düz kaslarında gevşeme sağlayarak periferik vasküler direnci azaltması ve kan akışını kolaylaştırmasıyla ilişkili olabileceği düşünülmektedir. Ayrıca bazı ön çalışmalar, Passiflora kullanımının stres kaynaklı hipertansiyonun kontrolüne yardımcı olabileceğini göstermektedir.^12,22,23,24

Sindirim Sistemi Üzerine Etkileri

Bunlara ek olarak, Passiflora geleneksel olarak sindirim sistemi rahatsızlıklarında da kullanılmaktadır. Antispazmodik özellikleri sayesinde sindirim sistemi kaslarının aşırı kasılmasını engelleyerek mide ve bağırsak spazmlarını azaltabilir. Bu özelliği, irritabl bağırsak sendromu gibi spazm ve karın ağrısının ön planda olduğu durumlarda destekleyici olabilir. ^25,26,27

Tüm bu veriler ışığında, Passiflora bitkisi; anksiyete, uyku bozuklukları, kas gerginliği, oksidatif stres, inflamasyon, hipertansiyon ve sindirim sistemi spazmları gibi pek çok durumda potansiyel destekleyici bir bitkisel ajan olarak değerlendirilmektedir. Bununla birlikte, uzun dönem güvenlilik verilerinin sınırlı olduğu ve özellikle gebelik, emzirme dönemi veya kronik hastalıkları olan bireylerde kullanmadan önce hekim önerisine başvurulması gerektiği unutulmamalıdır.^28,29

Kaynakça

1. Dhawan K, Dhawan S, Sharma A. Passiflora: a review update. Phytother Res. 2004;18(8):665-72.
2. Zanoli P, Avallone R, Baraldi M. Behavioral characterisation of the flavonoids apigenin and chrysin. Planta Med. 2000;66(8):719-25.
3. Sarris J, Panossian A, Schweitzer I, Stough C, Scholey A. Herbal medicine for depression, anxiety and insomnia: a review of psychopharmacology and clinical evidence. Phytother Res. 2013;27(3):307-16.
4. Akhondzadeh S, Naghavi HR, Vazirian M, Shayeganpour A, Rashidi H, Khani M. Passionflower in the treatment of generalized anxiety: a pilot double-blind randomized controlled trial with oxazepam. J Clin Pharm Ther. 2001;26(5):363-7.
5. Elsas SM, Rossi DJ, Raber J, White G, Seeley CA, Gregory WL, et al. Passiflora incarnata L. (Passionflower) extracts elicit GABA currents in hippocampal neurons and exhibit anxiolytic effects in the elevated plus maze. J Ethnopharmacol. 2010;128(2):263-8.
6. Grundmann O, Wang J, McGregor GP, Butterweck V. Anxiolytic activity of flavonoids from Passiflora incarnata L. in the elevated plus maze in mice. Phytother Res. 2008;22(7):859-62.
7. Appel K, Rose T, Fiebich B, Kammler T, Hoffmann C, Weiss G. Modulation of the GABA A receptor by Passiflora incarnata L. Phytother Res. 2011;25(6):838-43.
8. Ngan A, Conduit R. A double-blind, placebo-controlled investigation of the effects of Passiflora incarnata (passionflower) herbal tea on subjective sleep quality. Phytother Res. 2011;25(8):1153-9.
9. Miroddi M, Calapai G, Navarra M, Minciullo PL, Gangemi S. Passiflora incarnata L.: ethnopharmacology, clinical application, safety and evaluation of clinical trials. J Ethnopharmacol. 2013;150(3):791-804.
10. Dimpfel W, Suter A, Keeser D. Sleep improving properties of Passiflora incarnata extract in an open-label clinical study. Adv Ther. 2020;37(6):3004-16.
11. Sarris J, Byrne GJ. A systematic review of insomnia and complementary medicine. BMC Complement Altern Med. 2011;11:41.
12. Dhawan K, Kumar S, Sharma A. Antianxiety studies on extracts of Passiflora incarnata Linneaus. Indian J Pharmacol. 2003;35:36-43.
13. Zanoli P, Rivasi M, Zavatti M, Brusiani F, Baraldi M. New insight in the neuropharmacological activity of Passiflora incarnata L. Phytother Res. 2000;14(5):410-2.
14. Grundmann O, Wang J, Butterweck V. The anxiolytic activity of Passiflora incarnata L. is mediated by the GABAergic system. Phytother Res. 2008;22(7):859-62.

#passiflora bitkisi #çarkıfelek otu #çarkıfelek otunun faydaları #passiflora bitkisi faydaları #saat çiçeği bitkisi