Pazartesi Sendromu: Tanımı, Etkiler, Yönetimi

Pazartesi sendromu, hafta başında hissedilen isteksizlik ve kaygılı durumu ifade eder. Bu durumda hayal kırıklığı, üzüntü, tatminsizlik gibi duygular hissedilebilir. Pazartesi sendromu hafta boyunca kişileri bekleyen görev ve sorumlulukların yarattığı stres, korku ve gerginlikten kaynaklanabilir. İş tatminsizliği nedeniyle ortaya çıkabilecek pazartesi sendromunun başka nedenleri de olabilir. İşe doğru şekilde odaklanamama ya da işyerindeki sosyal ilişki sorunları bu sendroma neden olabilecek sorunlardandır. Pazartesi sendromunun semptomları iştah sorunları, uyku bozuklukları ya da davranışsal anormalliklere yol açabilecek potansiyele sahiptir. Sorunlu durumları objektif bir şekilde ele alarak ve olumlu çabalarla pazartesi sendromuyla mücadele ederek bu durumu düzeltme şansı yakalanabilir.

Pazartesi Sendromuna Neden Olabilecek Durumlar

Pazartesi sendromu klinik bir hastalık olarak görülmese de yarattığı kaygı ve endişe duyguları gerçek olabilir. Rutine dönmek zorunda olmanın yarattığı mutsuzluğu yansıtan pazartesi sendromuna çok farklı durumlar neden olabilir.

• Hafta sonu dinlenme veya eğlence eksikliğine bağlı nedenler: Tatil vakitlerini dinlenerek ve eğlenerek geçirmemek haftaya başlamayı zorlaştırabilir.
• İş baskını önceden düşünmek ve bunun stresini yaşamak: Pazartesi günü sizi bekleyen işleri önceden düşünmek strese yol açabilir.
• İş tatminsizliği: İşin genel koşullarından memnun olmamak pazartesi işe dönme isteğini azaltabilir.
• İş yerinde yaşanan sorunlar, mobbing: İş ortamında yaşanan sorunlar pazartesi işe dönmeyi zorlaştıracak baskılar yaratabilir.

Pazartesi Sendromunun Belirtileri

Hafta sonundan sonra haftalık iş rutine dönmeyi düşünmek bazı sıkıntılara yol açabilir. Pazartesi sendromu yaşayan kişiler rutine dönmeyi düşündüklerinde depresif hissedebilirler. Kişinin görevlerini yerine getirmedeki isteksizliği çeşitli belirtilerle ortaya çıkabilir.

• Sabahları isteksiz hissetmek, uyanmakta zorlanma hissi; Pazartesi sabahları güne başlamak için heyecanlanmamak ve tembellik pazartesi sendromunun belirtileri arasında yer alabilir.
• Stresin oldukça belirgin olması; Hafta sonu biterken baş ağrıları, kaslarda gerginlik, nefes almada zorluk çekme gibi fiziksel belirtiler görülebilir.
• Ruhsal durumlarda yaşanan değişiklikler; Pazartesi sendromundan etkilenen kişiler güvensizlik ve korku duygularıyla ortaya çıkan ruhsal değişimler yaşayabilir.
• Motivasyon eksikliği ve çaresizlik hissi; Pazartesi sendromu yaşayan kişilerde iş motivasyonunda azalma ve işe başlamak için kendini çaresiz hissetme gibi durumlar ortaya çıkabilir.

Pazartesi Sendromunu Aşmak İçin Neler Yapılabilir?

Pazartesi sendromunun semptomları aslında bazı şeyleri değiştirmek için uyarı sinyalleri olarak görülebilir. Sorunu tanımlayarak bu doğrultuda düşünce ve davranışları değiştirmek mümkün olabilir. Pazartesi sendromunu aşmak için şunlar denenebilir;

• Cuma günü zorlu görevlerin üstesinden gelmek ve Pazartesi gününe daha az iş bırakmak
• Hafta sonu keyifli ve dinlendirici şekilde vakit geçirmek
• İş stresini azaltmak için uyku kalitesini arttırmak
• Hafta sonunu kaygısız geçirmek, neşe ve mutluluk yaratan aktivitelere katılmak
• İşte kaygı yaratan sorunları belirleyerek çözmeye çalışmak
• Düzenli egzersiz yapmak ve açık havada yürüyüşlere çıkmak
• Zayıf kariyer ilerlemesinden kaynaklanan mutsuzluğun, darboğazlarını tespit etmek
• Sorunların analizine göre iş içeriğinde değişikliğe gitmek

Pazartesi Sendromunun İlerlemesi Depresyona Neden Olabilir

Pazartesi sendromunun semptomları giderek çoğaldığında zamanla bu durumlar depresyona neden olabilir. Başlarda sadece haftaya başlarken yaşanan depresif durumlar tüm hayata yayılabilir. Pazartesi sendromunun belirtilerini anlamak ve önlemler almak daha kötü sorunlar yaşanmamasını sağlamak için gerekli adımlardır. Yaşam tarzında yapılacak bazı değişiklikler çok olumlu etkiler yaratabilir.

Pazartesi sendromuna neden olan asıl sorun iş koşulları hakkında duyulan endişelerse iş koşullarını değiştirme konusunda planlar yapılabilir. İş yerindeki sorunları çözmek için sorunların dile getirilmesi ve şeffaf şekilde sorunlarla mücadele edilmesi önemlidir. Pazartesi sendromunun sizi etkilediğini düşünüyorsanız daha fazla ilerlemeden önlem almaya çalışmalısınız.

Kaynakça

• 2022. American Psychiatric Association. Diagnostic and statistical manual of mental disorders (5th ed., text revision). Arlington, VA: American Psychiatric Association. https://repository.poltekkes-kaltim.ac.id/657/1/Diagnostic%20and%20statistical%20manual%20of%20mental%20disorders%20_%20DSM-5%20(%20PDFDrive.com%20).pdf
• 2014. New research shows Monday is most stressful day of the week. https://www.mind.org.uk/news-campaigns/news/new-research-shows-monday-is-most-stressful-day-of-the-week/
• 2020. Pindek S, et al. Workdays are not created equal: Job satisfaction and job stressors across the workweek. https://journals.sagepub.com/doi/10.1177/0018726720924444/
• 2020. Zhang, R. Sleep inconsistency between weekends and weekdays is associated with changes in brain function during task and rest. https://academic.oup.com/sleep/article/43/10/zsaa076/5825065/

#pazartesi sendromu #pazartesi stresi #haftanın ilk günü #pazartesi motivasyonu #pazartesi gerginliği #sendrom