Tek Karaciğer tek Hayat; Önleme ve Erken Teşhiş ile Daha Parlak Bir Geleceğe!

Karaciğer Kanseri Farkındalık Ayı;

 Hep Birlikte Daha Parlak Bir Gelecek Yaratabiliriz!

Her Ekim ayında #KaraciğerKanseriAwarenessMonth için, Dünya çapında çeşitli dernekler, hasta birlikleri, ilaç sektörü ve hastaneler bir arada duruyor. Bu ay küresel ölçekte karaciğer sağlığı konusunda farkındalığı artırmak, eğitmek ve savunmak için önemli bir fırsat. Birlikte çalışarak karaciğer kanserine karşı mücadelede derin bir etki yaratabileceğimizi hatırlatıyor. 

EASL, (Avrupa Karaciğer Araştırma Birliği) bu hayati kampanyayı her sene destekliyor. Karaciğer kanserine karşı mücadelede hep birlikte daha parlak bir gelecek yaratabiliriz. EASL ve Lİver Foundation 2023 etkinlik ve bildirimlerinden, sizler için #KaraciğerKanseriAwarenessMonth önemli bilgilerini derledik.

Küresel Etki

2020 yılında 905.700 kişiye karaciğer kanseri teşhisi konuldu ve 830.200 kişi bu yıkıcı hastalık nedeniyle hayatını kaybetti. Şaşırtıcı bir şekilde, karaciğer kanseri 46 ülkede kansere bağlı ölümlerin ilk üç nedeni arasında yer aldı. Harekete geçilmezse vakalar 2020'den 2040'a kadar %55 artabilir. 

Avrupa'da her yıl 98.000'den fazla kişiye karaciğer kanseri teşhisi konuluyor ve yaklaşık 89.000 kişi bu nedenle ölüyor. Sirozlu hastalar için birincil ölüm nedenidir. Karaciğer kanseri, ABD'de tüm ırklar, etnik kökenler ve cinsiyetler arasında kanser ölümlerinin önde gelen nedenidir ve her yıl yaklaşık 30.000 Amerikalı yetişkinin hayatına mal olmaktadır. Karaciğer kanseri, ABD'de kanser ölümlerinin en hızlı büyüyen nedenidir ve oranları 1980'den beri iki katından fazladır. Kronik viral hepatit, ABD'de karaciğer kanserine giden önde gelen yoldur ve alkolsüz yağlı karaciğer hastalığı (NAFLD) hızla artmaktadır. 

Risk Faktörlerini Anlamak

• Kronik Viral Enfeksiyonlar: Hepatit B ve C başlıca katkıda bulunanlardır. Düzenli taramalar ve aşılar koruma sağlar.
• Çevresel Faktörler: Aşırı alkol kullanımı ve hareketsiz yaşam tarzı riski artırır. Ölçülülük ve fiziksel aktivite hayati öneme sahiptir.
• Beslenme Alışkanlıkları: Dengeli beslenme riski azaltabilir.
• Metabolik Bozukluklar: Obezite ve diyabet karaciğer kanseriyle bağlantılıdır. Sağlıklı bir kiloyu korumak ve bu koşulları yönetmek bir fark yaratabilir.

Karaciğer kanserinin risk faktörlerini anlamak, erken teşhis ve önleme açısından çok önemlidir.

Karaciğer Kanseri Bağlantıları Olan Bir hastalık; MASLD

Alkolsüz yağlı karaciğer hastalığı (NAFLD) olarak da bilinen yağlı karaciğer hastalığı açısından en fazla risk altında olanlar arasında tip 2 diyabet, yüksek BMI veya obezite olan kişiler ile İspanyol ve Asyalı topluluklar yer alır. NAFLD, ABD'de karaciğer hastalığının en yaygın nedenlerinden biridir ve dünya çapında karaciğer hastalığının en yaygın nedenidir ve bir milyar kadar insanı etkilemektedir. Çocuklarda en sık görülen karaciğer hastalığıdır ve son 20 yılda iki kattan fazla artış göstermiştir. NAFLD, karaciğerde aşırı yağ birikmesine neden olur, çok az semptom gösterir veya hiç semptom göstermez ve genetik, sindirim bozuklukları ve diyet gibi genetik faktörlere işaret eden araştırmalara rağmen kesin nedenleri hala araştırılmaktadır. Basit karaciğer yağlanmasından karaciğer kanserine kadar olan yolculuğu, anlamamız gereken bir yolculuktur. Erken MASH, fibrotik MASH, MASH sirozu ve sonunda karaciğer yetmezliği gibi aşamalardan geçtikçe kanserden ölüm riski artar.

Viral Hepatit

WHA tarafından yakın zamanda yapılan bir araştırma, Dünya genelinde insanların %42'sinin karaciğer kanserinin önde gelen nedenlerinden birinin viral hepatit olduğunun farkında olmadığını ortaya çıkardı. Kronik viral hepatit, tüm karaciğer kanseri vakalarının %80'ini oluşturan ve dünya çapında kanser ölümlerinin üçüncü en yaygın nedeni olan hepatoselüler karsinoma (HCC) yol açabilir.

Tedavi Seçenekleri

Yaklaşım aşamaya bağlıdır:

• Erken Aşamalar: Cerrahi veya perkütan tedaviler, sağlıklı karaciğer dokusunu korurken tümörün çıkarılmasını veya yok edilmesini amaçlar.
• Orta Aşamalar: İntraarteriyel tedaviler, tedaviyi kan damarları yoluyla doğrudan tümöre iletir ve kanser hücrelerini tam olarak hedef alır.
• İleri Aşamalar: Sistemik tedaviler vücudun her yerindeki kanserle mücadele eder.

Ablasyon, embolizasyon tedavisi, hedefe yönelik tedaviler ve hatta transplantasyon, kişiselleştirilmiş bir tedavi planının parçası olabilir

Önleme En İyi Korumadır!
 

• Erken Teşhis: Düzenli kontroller karaciğer sorunlarını erken tespit edebilir.
• Kronik Karaciğer Hastalıklarıyla Mücadele: Riski azaltmak için hepatit ve siroz gibi durumları yönetin.
• HBV Aşısı: Hepatit B aşısıyla kendinizi ve sevdiklerinizi koruyun.
• HCV'yi tedavi etmek: Karaciğer sağlığına yönelik çok önemli bir adım olan hepatit C'niz varsa tedaviye başvurun.
• Orta Derecede Alkol: Karaciğer yorgunluğunu azaltmak için alkol tüketimini sınırlayın.
• Harekete Geçin: Fiziksel aktivite sağlıklı bir karaciğere katkıda bulunur.
• Dengeli Beslenme: Karaciğer sağlığı için meyve, sebze ve tam tahıllardan zengin bir beslenmeyi tercih edin.

Karaciğer kanserini risk faktörlerini anlamak, erken teşhis ve önleme açısından çok önemlidir.

Dünya Sağlık Örgütü Hepatit Günü temasında belirttiği gibi; 

Tek Karaciğer Tek Hayat; Önleme ve Erken Teşhiş ile Daha Parlak Bir Geleceğe!

Ref:1.https://easl.eu/news/lcam23/2. https://liverfoundation.org/resource-center/blog/october-is-national-liver-awareness-month-are-you-at-risk/