Erken Teşhisin Önemi
Kanser sadece bireylerin değil, milyonlarca insanın ve tüm toplumun yaşamını etkileyen bir gerçektir. Dünya Kanser Günü, kanserle mücadele eden bireylere destek olmak ve kanser konusunda farkındalık yaratmak amacıyla her yıl 4 Şubat'ta düzenlenmektedir.
Erken Teşhis Hayat Kurtarır;
Kanser türlerinin uyarı işaretlerinin erken keşfedilmesi, bulgularının araştırılması ve hastaların ileri tetkike yönlendirilmesi, erken tanı şansını artırmaktadır. Erken kanser teşhisi konulan kişilerin hayatta kalma olasılıkları daha yüksek olmakla kalmıyor, aynı zamanda daha da önemlisi daha sonra teşhis edilenlere göre daha iyi bakım deneyimlerine, daha düşük tedavi morbiditesine ve daha iyi yaşam kalitesine sahip oluyor. Bu yüzden kanser belirtilerinin farkında olmak ve düzenli olarak kontrolleri gerçekleştirmek önemlidir. Bir şey pek doğru görünmüyorsa veya hissettirmiyorsa göz ardı edilmemeli, sağlık kuruluşuna başvurulmalı.
Erken teşhiste göz önünde bulundurulması gerekenler nelerdir?
1)Çok ağır gece terlemesi veya ateş varsa
Gece terlemeleri veya yüksek ateş, enfeksiyonlardan veya bazı ilaçların yan etkilerinden kaynaklanabilir. Menopoz dönemindeki kadınlarda da sıklıkla görülür. Ancak çok şiddetli, sırılsıklam gece terlemeniz veya açıklanamayan ateş mevcutsa;
2) Tükenmişlik durumunda
Ortada herhangi bir stres unsuru ya da neden olmaksızın sürekli yorgun hissediliyorsa;
3) Açıklanamayan kanama veya morarma
Darbe olmaksızın kanama / morarma olması durumunda, dışkıda, idrarda veya öksürme sonucu kan görülmesi durumunda; adet dönemleri arasında, cinsel ilişki sonrasında veya menopoz sonrasında açıklanamayan vajinal kanama varsa;
4) Açıklanamayan ağrılar
Ağrı, insan vücudunun bir şeylerin yanlış olduğunu söyleme şeklidir. Yaş ilerledikçe ağrı ve sızılar daha sık görülür. Ancak vücudun herhangi bir yerinde açıklanamayan veya kalıcı ağrı varsa;
5) Açıklanamayan kilo kaybı
Zamanla küçük kilo değişiklikleri oldukça normaldir ancak çabalamadan gözle görülür miktarda kilo verildiyse;
6) Herhangi bir yerde olağandışı şişlik
Vücudun herhangi bir yerindeki kalıcı şişlikler veya şişlikler ciddiye alınmalıdır. Boyun, koltuk altı, mide, kasık, göğüs, meme veya testislerde şişme durumunda bir sağlık kuruluşuna başvurulmalıdır.
Kanser Riskini Azaltmak İçin Neler Yapılmalı?
- Tütün kullanmamalı
- Sağlıklı bir vücut ağırlığının korunmalı
- Meyve ve sebzeleri içeren sağlıklı bir beslenme düzeni oluşturulmalı
- Düzenli olarak fiziksel aktivite yapılmalı
- Alkol tüketilmemeli
- HPV ve hepatit B'ye karşı aşı yaptırmalı
- Ultraviyole radyasyona maruz kalmaktan kaçınmalı
- İyonlaştırıcı radyasyona mesleki maruziyetin en aza indirilmesi
- Kadınlar ayda 1 kez kendisine meme muayenesi yapmalı, 30 yaşından sonra ise 5 yılda bir smear testi yaptırmalı.
- Erkekler 50 yaşından sonra her 2 yılda bir gaitada gizli kan testi, 55 yaşından sonra ise yılda bir kez PSA tahlili yaptırmalı.
Referans:
- https://www.thelancet.com/journals/lanonc/article/PIIS1470-2045(19)30658-8/fulltext
- https://www.saglik.gov.tr/TR,19826/erken-teshis-hayat-kurtarir.html
- https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/cancer
- https://www.cancerresearchuk.org/about-cancer/cancer-symptoms