Enflamatuvar Deri Hastalıkları ve Mikrobiyota İlişkisi

Mikrobiyota, insan vücudunda yaşayan ve sağlık için kritik öneme sahip mikroorganizmaların tümüne verilen genel bir isimdir. Vücutta en yoğun şekilde bağırsak, cilt, ağız ve diğer mukozal yüzeylerde bulunan bu mikroorganizmalar, insan sağlığını pek çok açıdan etkiler. Cilt mikrobiyotası, cilt bariyerini koruyarak patojen mikroorganizmaların çoğalmasını engeller ve cilt üzerinde bulunan bağışıklık sisteminin yanıtını düzenleyerek enflamatuvar deri hastalıkları sürecinde rol oynar. Sağlıklı bir mikrobiyota dengesi, cilt sağlığını sürdürürken, bu dengenin bozulması (disbiyozis), çeşitli enflamatuvar deri hastalıklarının gelişmesine neden olabilir. Son yıllarda yapılan çalışmalar, deri mikrobiyotasının inflamatuar deri hastalıklarında önemli bir role sahip olduğunu ortaya koymuştur. Akne, egzama ve sedef hastalığı gibi yaygın enflamatuvar cilt hastalıklarının patogenezinde mikrobiyotanın dengesinin bozulması önemli bir faktördür. Bu hastalıklarda mikrobiyotanın rolünü anlamak, etkili tedavi stratejileri geliştirmek için hayati önem taşımaktadır.

Akne Vulgaris ve Mikrobiyota İlişkisi

Akne vulgaris, kıl foliküllerinin tıkanması ve yağ bezlerinin inflamasyonu ile karakterize edilen bir deri hastalığıdır. Aknenin patogenezinde mikrobiyotanın önemli bir rol oynadığı belirlenmiştir. Cutibacterium acnes, cilt mikrobiyotasının doğal bir üyesidir ve normal koşullarda cilt sağlığını korur. Ancak, akne oluşumunda bu bakterinin belirli suşları artış gösterir ve inflamatuar yanıtı tetikler. Özellikle akne lezyonlarında, C. acnes popülasyonunda patojenik değişiklikler gözlemlenmiştir. Yapılan çalışmalar, probiyotiklerle veya prebiyotiklerle mikrobiyotanın dengelenmesinin akne tedavisinde faydalı olabileceğini göstermektedir. Özellikle Lactobacillus ve Bifidobacterium türleri içeren probiyotiklerin anti-inflamatuar etkileri olduğu bildirilmiştir.

Atopik Dermatit (Egzama) ve Mikrobiyota İlişkisi

Atopik dermatit, inflamatuar bir cilt hastalığı olup, kronik kaşıntı ve cilt kuruluğu ile karakterizedir. Atopik dermatitin patogenezinde mikrobiyota dengesinin bozulması önemli bir rol oynamaktadır. Sağlıklı bireylerin cilt mikrobiyotasında Staphylococcus epidermidis gibi koruyucu bakteriler baskınken, atopik dermatit hastalarında Staphylococcus aureus gibi patojen bakterilerin aşırı çoğaldığı görülmektedir. S. aureus, cilt bariyerine zarar verir ve inflamatuar süreçleri şiddetlendirir. Egzama tedavisinde, mikrobiyotayı düzenlemeye yönelik stratejiler önem kazanmaktadır. Ayrıca, topikal probiyotiklerin kullanımı, cilt mikrobiyotasını dengeleyerek S. aureus kolonizasyonunu azaltabilir ve cilt sağlığını destekleyebilir.

Psoriasis (Sedef Hastalığı) ve Mikrobiyota İlişkisi

Psoriasis, cilt hücrelerinin aşırı çoğalmasıyla karakterize edilen kronik bir enflamatuvar deri hastalığıdır. Psoriasis hastalarında cilt mikrobiyotasının sağlıklı bireylerden farklılık gösterdiği birçok çalışmada ortaya konmuştur. Özellikle, Firmicutes ve Actinobacteria gibi koruyucu mikroorganizmaların azalması ve Proteobacteria ve Bacteroidetes türlerinin artışı, bu hastalığın mikrobiyota temelli bir bozukluk olduğunu düşündürmektedir. Bu disbiyozis, hastalığın şiddetiyle ilişkilendirilmektedir. Psoriasis tedavisinde mikrobiyotayı iyileştirmeye yönelik yaklaşımlar henüz başlangıç aşamasında olsa da yapılan bazı çalışmalar, bağırsak mikrobiyotasını hedef alan prebiyotik ve probiyotik takviyelerinin genel inflamasyonu azalttığını ve ciltte iyileşme sağladığını göstermektedir.

Enflamatuvar deri hastalıklarında mikrobiyotanın önemi gün geçtikçe daha fazla anlaşılmaktadır. Akne, egzama ve sedef gibi hastalıklarda cilt mikrobiyotası dengesi bozulmakta ve bu durum inflamasyonu artırmaktadır. Mikrobiyota dengesini hedef alan probiyotik ve prebiyotik takviyeleri, bu hastalıkların tedavisinde yeni bir bakış açısı sunmaktadır. Ayrıca, sağlıklı bir mikrobiyota için uygun cilt bakımı, dengeli beslenme ve stres yönetimi de dikkate alınmalıdır. Mikrobiyota temelli tedaviler, gelecekte enflamatuvar cilt hastalıklarının tedavisinde daha büyük bir yer tutacaktır.

Ecz. Beril Sezgin

Kaynakça

• Belkaid Y, Segre JA. Dialogue between skin microbiota and immunity. Science. 2014 Nov 21;346(6212):954-9.
• Fitz-Gibbon S, Tomida S, et al. Propionibacterium acnes strain populations in the human skin microbiome associated with acne. J Invest Dermatol. 2013 Sep;133(9):2152-60.
• Bowe WP, Logan AC. Acne vulgaris, probiotics and the gut-brain-skin axis - back to the future? Gut Pathog. 2011 Jan 31;3(1):1.
• Byrd, A. L., Belkaid, Y., & Segre, J. A. (2017). The human skin microbiome. Nature Reviews Microbiology, 16(3), 143-155.
• Fyhrquist, N., Saari, S., & Alenius, H. (2019). The skin microbiota in atopic dermatitis and psoriasis. Current Opinion in Allergy and Clinical Immunology, 16(4), 445-451.
• Kober, M. M., & Bowe, W. P. (2015). The effect of probiotics on immune regulation, acne, and photoaging. International Journal of Women’s Dermatology, 1(2), 85-89.
• Grice, E. A., & Segre, J. A. (2011). The skin microbiome. Nature Reviews Microbiology, 9(4), 244-253.
• Schmidt, T. S. B., Raes, J., & Bork, P. (2019). The human gut microbiome: From association to modulation. Cell, 172(6), 1198-1215.

#enflamatuvar deri hastalıkları #cilt mikrobiyotası #mikrobiyota dengesi #akne ve mikrobiyota ilişkisi