Dışarıya Adım Atın: Hasta Bina Sendromu
İnsanlık çağlar boyunca çevre ile değişen koşullarda etkileşimde bulunmuştur. Sanayileşme ve kentleşme sonucu insanların vakit geçirdiği çevreler açık alanlardan kapalı alanlara kayma göstermiştir. Günümüzde iş yaşantısının yanı sıra sosyalleşme ve özel yaşantımızı da giderek artan büyüklükteki binalar, rezidanslar ve gökdelenler içerisinde geçirmeye başladık. Dünya Sağlık Örgütünün yayınladığı raporlarda insanlar zamanlarının %70’i iş, %20’si ev olmak üzere toplam %90’ını kapalı alanlarda geçirmektedir. Zamanımızın çoğunu geçirdiğimiz bu ortamlar sağlığımız için risk oluşturabilir ve hatta hastalanmamıza sebep olabilirler.
Hasta Bina Sendromu, insanların içerisinde zaman geçirdikleri bina içerisindeyken semptomların geliştirdiği ancak kendine has bir özellik göstermeyen rahatsızlıklara yol açan durumlar için kullanılmaktadır. Buna göre bina içerisinde yapılan işler, binanın yaşı, büyüklüğü, kişisel faktörler (yaş ve cinsiyet), çalışma saatleri, havalandırma koşulları gibi unsurlar Hasta Bina Sendromunda etkili olmaktadır.
1970’ler de ilk tanımlar sonrasında Hasta Bina Sendromu giderek artan sıklıkta görülmektedir. 1986 yılında DSÖ’ye bağlı bir çalışma grubu, daha önceden sağlıklı olduğu bilinen kişilerin, bazı binaların içinde yaşamaya başlamasıyla birlikte ortaya çıkan yakınmaları, göz, deri ve üst solunum sistemine ait yakınmalarla birlikte, halsizlik ve baş ağrısı olarak Hasta Bina Sendromu olarak tanımladı
Bina içerisindeki riskli faktörler çerçevesinde yapılan araştırma sonuçları incelendiğinde, Hasta Bina Sendromu belirtileri sebebiyle çalışanlarda fizyolojik ve psikolojik olumsuzluklara sebep olduğu; iş stresini arttırırken, iş performansını ve yaşam kalitesini düşürdüğü görülmektedir.
Hasta Bina Sendromunun Belirtileri Nelerdir?
Karşılaşılan belirtilerin “Hasta Bina Sendromu Belirtileri” olarak değerlendirilmesi için belirli bir binada vakit geçirirken veya çalışırken ortaya çıkan ancak bu ortamdan uzaklaşınca kaybolan belirtiler olması gerekir. Bu belirtiler belirli bir odada veya bölgede lokalize edilebilmekte veya binanın her tarafında yaygın olabilmektedir. Kişinin binanın dışarısına çıkması ile bu belirtiler kaybolur.
Başlıca belirtiler:
- Baş Ağrısı
- Burun Tıkanıklığı
- Burun Akıntısı
- Kuru ve kaşıntılı cilt
- Öksürük
- Ciltte döküntüler
- Halsizlik
- Konsantrasyon eksikliği
Bu belirtiler diğer birçok hastalık ve durumda da sık karşılaşılan belirtilerdir. Bu semptomların bulunulan bina dışında da devam ediyor olması Hasta Bina Sendromu ile ilişkili olma ihtimalini azaltmaktadır.
Hasta Bina Sendromu için nasıl önlem alabiliriz?
- Kapalı alanda geçirilen sürenin azaltılması
- Sigara yasaklarının uygulanması
- Ortam malzemelerinin toksik ve uçucu olmayan özellikte seçilmesi
- Havalandırma sistemlerinin bakımları ve kapasitelerinin arttırılması
- Havalandırma sistemi olmayan ortamlarda pencereler ile sık sık havalandırılması
- Ortam sıcaklığının mevsimine göre uygun derecelerde tutulması
- Temizlik ve hijyen kurallarına uyulması
- Ortam ses seviyelerinin kontrol altına alınması
- Parlamanın önlenmesi ve doğru ışıklandırma yapılması
- Ofis ve ev için uygun ergonomik mobilyaların tercih edilmesi
Referanslar:
1. World Health Organization (WHO), Indoor air quality research Euro-reports and studies 1984: 103.
2. Jacobson MZ. Atmospheric Pollution, History, Science and Regulation. Cambridge University Press 2002.
3. Çobanoğlu N, Kiper N. Bina içi solunan havada tehlikeler. Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Dergisi 2006;71-75.
4. Maroni M, Seifert B, Lindwall T. Indoor Air Quality a Comprehensive Reference Book, Elsevier,1995.
5. https://www.nhs.uk/conditions/sick-building-syndrome/
6. https://www.mfa.gov.tr/ic-hava-kalitesi-ve-hasta-bina-sendromu.tr.mfa
7. Aytaç, S. & Tüfekçi, U. (2018). HASTA BİNA SENDROMUNUN AZALTILMASINDA ERGONOMİK ÖNLEMLERİN ÖNEMİ . Mühendislik Bilimleri ve Tasarım Dergisi , Özel Sayı: ERGONOMİ 2017 , 137-142 . DOI: 10.21923/jesd.364415
