Dünya’da ve Türkiye'de Karaciğer Nakli
Karaciğer nakli, hasarlı veya hastalıklı bir karaciğerin bir donörden alınan sağlıklı bir karaciğerle değiştirilmesini içeren karmaşık bir cerrahi prosedürdür. Uzun süreli hayatta kalma oranları, hastanın genel sağlığı, bağışlanan karaciğerin kalitesi ve nakil sonrası bakım dahil olmak üzere çeşitli faktörlere bağlı olarak değişir.
Türkiye'de nakil için organ temini “Türkiye Ulusal Nakil Koordinasyon Merkezi” tarafından koordine edilmektedir. Organ tahsisinden, ulusal bir bekleme listesinin sürdürülmesinden ve organ bağışının teşvik edilmesinden sorumludur. Organların dağılımı hastanın durumunun ciddiyeti, uyumu, bekleme süresi gibi faktörlere göre yapılır. Türkiye genelinde birçok nakil merkezi karaciğer nakli yapmaktadır.
Organ bağışı, beyin ölümü gerçeklemiş ölümden veya canlı vericilerden gerçekleşebilir.2020 yılında Türkiye'de toplam 1.371 karaciğer nakli gerçekleştirildi ve çoğu (1.221) ölen donörlerden gerçekleştirildi. Kalan 150 karaciğer nakli, canlı donörler kullanılarak gerçekleştirildi. 2022 de Türkiye’de 1610 karaciğer nakli yapılmış.
Türkiye’de Yıllara Göre Karaciğer Nakli
Türkiye, deneyimli cerrahlar ve tıp uzmanları ile iyi gelişmiş bir sağlık sistemine sahiptir. Türk hastaneleri, dünyanın dört bir yanından karaciğer nakli arayan hastalar için popüler varış noktaları haline geldi. Türkiye’de karaciğer transplantasyonunun başarı oranının yüksek olduğu, ilk yılda %90'ın üzerinde, beşinci yılda ise yaklaşık %75'in üzerinde sağkalım oranı olduğu bildirilmektedir. Genel olarak, karaciğer nakli Türkiye'de iyi bir başarı oranı ve diğer birçok ülkeye kıyasla nispeten kısa bekleme süresi ile köklü ve başarılı bir prosedürdür.
Türkiye'de karaciğer nakli maliyeti, Amerika Birleşik Devletleri ve Batı Avrupa gibi diğer ülkelerle karşılaştırıldığında nispeten uygun olup, daha düşük maliyetle yüksek kaliteli tıbbi bakım arayan hastalar için onu cazip bir seçenek haline getirmektedir. Son 10 yılda, Türkiye'deki karaciğer nakillerinin sayısı, tıbbi teknolojideki ilerlemeleri ve gelişmiş sağlık altyapısının bir yansıması olarak istikrarlı bir şekilde artmaktadır.
Dünyada Karaciğer Nakli
Dünya çapında gerçekleştirilen karaciğer transplantasyonlarının sayısı yıllar içinde istikrarlı bir şekilde artmaktadır. Global Observatory on Donation and Transplantation'a göre, 2019 yılında Dünya çapında toplam 40.801 karaciğer nakli gerçekleştirildi. Mevcut organ bağış yetersizliği nedeniyle, her yıl, bekleme listesindeki hastaların %5 ila %10'u organ alamadan ölmektedir.
Karaciğer nakil sayısı, tıbbi altyapı, kaynaklar, organ bağışı oranları ve nüfus büyüklüğü gibi faktörlere bağlı olarak ülkeler arasında değişmektedir. Önemli karaciğer nakli programlarıyla tanınan bazı ülkeler arasında Amerika Birleşik Devletleri, Çin, Hindistan, Brezilya ve İspanya bulunmaktadır.
Ülkemizde Karaciğer Nakli
Türkiye'deki 2010’da karaciğer nakillerinin %27'si canlı vericiden yapılırken, günümüzde neredeyse %85’i canlı vericiden yapılır.
Canlı Vericiden Nakil
Bazı ülkelerde, ölü donör organlarının azlığı nedeniyle canlı donör karaciğer nakli daha yaygın olabilirken, diğer bölgelerde ölü donör transplantasyonu daha yaygın olabilir. Amerika Birleşik Devletleri'ndeki karaciğer nakillerinin yaklaşık %26'sı canlı donör nakli iken, Güney Kore'deki karaciğer nakillerinin yaklaşık %75'i canlı donör naklidir. Asya ülkelerinde canlı donör nakil sayısı daha fazladır.
Milyon Nüfus Başına Düşen Kadavra Donör Sayısı
Kadaverik nakil ülkemizde oldukça azdır. Milyon nüfus başına 7 kadavra sayısı düşmektedir. Bakanlık, daha fazla insanı bağışçı olmaya teşvik etmek için organ bağışı konusunda farkındalığı artırmak için çalışmaktadır.
Organ Bağışı Hayat Kurtarır, Bir Organ, Bir Hayat!
Kaynakça:
