İş Yaşamında Gerekli Olan Besinler: Yoğun İş Yaşamına Sahip Bireyler Nasıl Beslenmeli?

isyasamında-11122023-thumbnail

Fizik ve fizyolojik durum her ne olursa olsun insan beslenmesinde öncelikle düşünülmesi gereken yaşamın sürdürülmesi için enerjinin sağlanmasıdır. 

Çeşitli işlerde çalışan işçilerin çalışmaları süresince tükettikleri enerjiyi başka bir deyimle yaptıkları işe göre enerji gereksinmelerini saptamak olanağı vardır. Bunun için çalışma süresince alınan oksijen ve atılan karbondioksit miktarlarına göre tüketilen enerji hesaplanabilir. 

Endüstrileşmiş ülkelerde bu ve benzeri yöntemler kullanılarak çeşitli iş grupları için enerji harcamaları hesaplanmıştır. Bu hesaplara göre her iş kolunda çalışan işçinin günlük kalori gereksinmesinin ne olduğu saptanmıştır. 

Bağışıklığın sağlanması için de her gün alınması gereken vitamin-mineraller vardır. Bunlar bağışıklık sistemini düzenler, hücreleri oksidatif stresten korur, kişileri çalışma hayatının yoğun koşturmacasında hastalıklardan korur. 

Yoğun İş Yaşamına Sahip Bireyler Nasıl Beslenmeli?

İster fiziksel güç harcanan bir iş olsun , ister mental çalışmayı gerektirsin, yeterli ve dengeli bir beslenme gün içerisindeki konsantrasyonun sağlanması ve iş performansının yüksek olması için kritiktir. Yetersiz beslenmeye neden olabilecek yiyecekleri tercih etmek; yorgunluğa, düşük enerji seviyelerine, zihinsel etkinliğin azalmasına yol açabileceğinden, mesai saatlerinde iyi performans gösterme yeteneğini de önemli ölçüde etkileyebilmektedir.

İşte iş yaşamında sağlıklı beslenmek için birkaç öneri: 

  • Bol miktarda sebze ve meyve, tam tahıllı gıdalar ve proteinli gıdalar tüketin. Bitkilerden elde edilen proteinli yiyecekleri daha sık seçin.
  • Antioksidan ve E vitamini kaynağı sebzeleri seçin.
  • Esansiyeller içeren kaliteli yağları tüketin.
  • B Kompleks vitaminleri içeren bitkisel ve hayvansal kaynakları diyetinize ekleyin.
  • Doymuş yağlar yerine sağlıklı yağlar içeren yiyecekleri tercih edin.
  • Yüksek oranda işlenmiş gıdaları sınırlayın. Bu yiyecekleri seçerseniz daha az sıklıkta ve küçük miktarlarda yiyin.
  • Yemekleri ve atıştırmalıkları çok az veya hiç sodyum, şeker veya doymuş yağ içermeyen malzemeler kullanarak hazırlayın.
  • Dışarıda yemek yerken daha sağlıklı menü seçeneklerini tercih edin.
  • Suyu tercih ettiğiniz içecek haline getirin.
  • Haftada en az 1 kez deniz ürünü tercih edin.
  • Şekerli içecekleri suyla değiştirin.
  • Gıda etiketlerini kullanın. Etiket okumaya özen gösterin. 

Günlük Su Tüketim Miktarı Ne Kadar Olmalı?

Ayrıca yüksek tempoda ya da çok sıcak ortamda çalışan bir kişi, ter yoluyla su ve tuz kaybeder. Ortalama olarak, sıvı kaybını telafi etmek için saatte yaklaşık bir litre suya ihtiyaç duyulabilir. Çalışma sahasında bol miktarda soğuk (10-15°C) içme suyu bulunmalı ve işçiler, susamasalar bile her 15-20 dakikada bir su içmeye teşvik edilmelidir.

Günlük Vitamin ve Mineral Miktarı Ne Kadar Olmalı?

Mikro besin ögeleri grubuna giren vitaminler çok az miktarda alınmalarına karşın etkileri çok önemlidir. Vitaminler yağda (A, D, E ve K) ve suda (B grubu ve C) çözünenler olarak iki grupta toplanır. Ayrıca vitamin benzeri maddeler olarak karnitin, kolin ve koenzim Q bulunur. Karnitin hayvansal kaynaklı yiyeceklerde bulunur. Kolin; karaciğer fonksiyonlarını korur, aynı zamanda antioksiandır. En iyi kaynağı yumurtadır. Koenzim Q işlevleriyle C vitaminine benzer, kaynakları balık, yer fıstığı ve etlerdir. 

Enerji gereksinmesi artan kişilerde B grubu vitamin ihtiyacı artmaktadır. 

Özellikle toksik/zehirli maddelerle çalışanlar olmak üzere işçi menülerinde A, E ve C vitaminleri yeterli miktarda yer almalıdır.

Radyasyon veya kimyasallarla teması olan çalışanların iş yaşamında E ve C vitaminleri gereksinmeleri artar.

Yetişkin insan vücudunun ortalama %6’sı minerallerden oluşur. Mineraller iş verimliliğiyle ilişkilidir. Örneğin; minerallerden demirin vücutta oksijen taşıması ve kan yapımındaki rolü nedeniyle çalışan performansı üzerinde önemli etkileri vardır. Çinkonun yetersiz alınımı fiziksel aktivite ve vücut direncinin azalmasına neden olur.

Sağlıklı ve çeşitli beslenme ile günlük diyet vitamin mineralleri yeterli miktarda içermelidir. 

 

Referanslar:

 

  1. 1. T.C. Sağlık Bakanlığı Türkiye Beslenme Rehberi (TÜBER) 2022
  2. 2. Büyükpamukçu, M., Sedef, O. Ğ. U. Z., & İlhan, M. N. (2003). Endüstride beslenme. TTB Mesleki Sağlık ve Güvenlik Dergisi4(15), 40-45.
  3. 3. Canadian Centre for Occupational Health and Safety. Health Promotion / Wellness / Psychosocial. Erişim adresi: https://www.ccohs.ca/oshanswers/psychosocial/healthyeating.html Erişim tarihi: 23.10.2023.

11.12.2023

Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır, tanı ve tedavi için mutlaka doktorunuza başvurunuz.

 

Daha iyi bir kullanıcı deneyimi sunmak ve hizmetlerimizi daha etkin sunmak için, üçüncü kişilere ait olanlar da dahil, çerezler ve benzer teknolojiler kullanmaktayız. Detaylı bilgi için Gizlilik Politikası’nı ve Çerez Politikası’nı. inceleyebilirsiniz.