Kanser Hastalarında Bulantı ve Kusma Sebepleri Nelerdir?
Bulantı, boğazın arka tarafında ve midede hissedilen hoş olmayan bir histir ve kusma ile sonuçlanabilir. Kusma ise mide kaslarının güçlü kasılmasıyla, mide içeriğinin ağız yoluyla dışarı atılmasıdır. Kanser hastalarında, bu iki durum çeşitli nedenlere bağlı olarak ortaya çıkabilir ve rahatsız edici olabilir.
Kanser hastalarında bulantı oluştuğunda baş dönmesi, tükürük salgısında artma, yutkunma güçlüğü, vücut sıcaklığında değişiklikler ve kalp çarpıntısı gibi ek belirtiler de görülebilir. Kusma sırasında ise bu belirtiler bazen eşlik edebilir, bazen de yalnızca kusma gözlemlenebilir.
Kanser tedavisi sırasında uygulanan kemoterapi ve radyoterapi gibi tedavilerle birlikte, hastalarda sık sık bulantı ve kusma gözlemlenebilir. Ayrıca, bazı ilaçlar da bu belirtilere neden olabilir.1
Bulantı ve Kusmaya Neden Olan Etkenler:1
- Kanser nedeniyle
- Kanser tedavisi sırasında uygulanan kemoterapi ve ışın tedavisi (radyoterapi)
- Bazı ilaçlar (özellikle ağrı tedavisi için uygulanan ilaçlar)
- Bağırsak tıkanıklığı
- Kabızlık
- Vücuttaki sıvı kaybı
- Kanda kalsiyum seviyesinin artması
- Böbrek ve karaciğer ile ilgili sorunlar
- Mide ülseri
- Kanserli hücrelerin beyne sıçraması
Kanser hastalarının çoğu tedavi veya palyatif kanser bakımı sırasında bulantı ile kusma yaşayabilmektedir. Farklı nedenlere bağlı bulantı ile kusma olabilirse de, kemoterapiye bağlı bulantı ile kusma hem çok daha ciddidir hem de daha rahatsız edicidir.2
Yapılan bilimsel araştırmalarda, hastalarda tedavi öncesi kusmayı önleyici ilaç uygulanmasına rağmen akut ve geç başlangıçlı bulantı ile kusmanın %50’den fazla sıklıkta görüldüğü belirtilmektedir. Kemoterapi uygulandığı dönemde ise %70-80 oranında olan bulantı ile kusma, bazı kusmaya yan etkisi yüksek kemoterapi ilaçları uygulanan alan hastalarda ise %90’lara çıkmaktadır. Etkili kusma önleyici tedavi ile bu oran %30 oranına düşürülebilmektedir.2
Kemoterapi nedeniyle oluşan oluşan bulantı ve kusma hem günlük yaşam aktivitelerini etkiler hem de devamında tedaviye uyumu zorlaştırır. Bu sebeple bulantı ve kusmanın önlenmesi ve tedavisi, hastalar için çok önemlidir.1
Kanser tedavisi sırasında Bulantı ve Kusmayı Azaltmak İçin Alınacak Önlemler:1,3
- Tedaviden önce ve sonra 1-2 saat bir şey yenilmemelidir.
- Uygulama sonrasında ilk gün sıvı ve yumuşak gıdalar tercih edilerek, az ve sık yemeğe çalışılmalıdır.
- Yağlı, çok tatlı ve kızartılmış gıdalardan kaçınılmalıdır.
- Bulantı sırasında asitsiz meyve suları (elma, üzüm gibi) soda ve kolalı içecekler faydalı olabilir
- Yemeklerle birlikte sıvı alımı azaltılmalıdır, çünkü sıvı midede şişkinliğe neden olarak yemek yemeye engel olabilir. Yemekler dışında ise bol bol sıvı almaya gayret edilmelidir. (2–3 litre/gün).
- Sigara, parfüm ve yemek kokusundan uzak durulmalıdır.
- Bulantı ve kusmanın şiddetli olduğu dönemde hastalar kendilerini yemek için zorlamamalı, kusmadan 3 saat kadar sonra ise sıvı gıdalar tüketilmeye başlanmalıdır.
- Eğer hastalarda taşıt tutması varsa ilaç uygulandıktan hemen sonra yola çıkılmamalıdır.
- Tüketilen yemekler soğuk ya da oda sıcaklığında olmalıdır. • Eğer hasta bulantı hissediyorsa yemek hazırlama işini mümkünse bir başkası yapmalıdır.
- Her kusmadan sonra ağız temizliğini ihmal edilmemelidir. Ağız bol suyla çalkalanmalı, mümkünse dişler fırçalanmalıdır.
- Beli sıkmayacak giysiler giyilmelidir.
- Yemeklerden sonra sessiz bir ortamda dinlenilmelidir.
- Yemek sonrası 2 saat sırt üstü yatmamalıdır.
- Bulantı hissedildiği zamanlarda derin ve yavaş nefes alma egzersizleri yapılmalıdır.
- Yatakta yatarken kusma gerçekleşirse, mide içeriğinin solunum yollarına kaçmaması için baş hemen yana çevrilmelidir.
Kaynakça
#Bulantı
#Kusma
#Kanser
#Nobelyum
#Nobel
#SağlıkiçinDeğer