Yüksek Tansiyon (Hipertansiyon) Belirtileri ve Nedenleri Nelerdir?

Kanı atardamar duvarlarına doğru iten kuvvete kan basıncı denir. Hipertansiyon olarak da bilinen yüksek tansiyon, aterlerdeki basıncın olması gerekenden yüksek olduğu durumları ifade eder. Hipertansiyon uzun yıllar boyunca hiçbir belirti göstermeden gelişebilir. Bu gizli ilerleyen süreç sağlığa ciddi zararlar verebilir.

Hipertansiyon birincil ve ikincil hipertansiyon olarak iki sınıfa ayrılır. Birincil hipertansiyon, bilinen bir nedeni olmayan hipertansiyondur. İkincil hipertansiyon ise nedeni altta yatan bir durumun olduğu hipertansiyon olarak tanımlanır. Hipertansiyon kalbin ve kan damarlarının iş yükünü arttırarak zamanla arter duvarlarının zarar görmesine neden olur. Çoğunlukla yüksek tansiyona neyin neden olduğu bilinmese de bu durumu tetikleyecek risk faktörlerinden söz edilebilir.

Yüksek Tansiyonun Nedenleri

Yüksek tansiyonun nedenlerinin kesin olarak bilinmemekle birlikte bazı koşullar ve alışkanlıklar yüksek tansiyona yakalanma riskini arttırdığı düşünülmektedir. Yüksek tansiyona neden olduğu düşünülen risk faktörleri şunlardır;

• Uzun yıllar boyunca aşırı alkol tüketilmesi
• Diyette önerilen günlük 1.500 ila 2.300 mg sodyum miktarını aşan aşırı miktarda tuz alımı
• Fiziksel aktiviteden uzak kalma, hareketsiz bir yaşam
• Uzun süredir sigara içme veya uyuşturucu kullanma geçmişi
• Aşırı duygusal stres altında olma

Aile geçmişi-genetiği, daha yüksek risk altında olup olmamanızda rol oynayabilir.

Yüksek tansiyonun gelişmesine katkıda bulunan diğer koşullar:

• Aldosteronizm: Kandaki sodyum, potasyum ve su dengesini bozarak yüksek tansiyona neden olan aşırı aldosteron salgılanması durumudur.
• Son Evre Böbrek Hastalığı: Böbreklerin düzgün çalışmadığı ve vücudun sıvı tuttuğu bir durumdur.
• Tiroid Hastalığı: Tiroid bezinin fazla ya da daha az çalışmasından kaynaklanan bir durumdur.
• Obstrüktif Uyku Apnesi: Uyku esnasında nefes alıp vermenin durup sonrasında yeniden başladığı bir durumdur.
• Kullanılan Bazı İlaçlar: Öksürük, soğuk algınlığı, iltihap ve migren/baş ağrısı ilaçları gibi bazı ilaçlar.

Yüksek Tansiyonun Belirtileri

Yüksek tansiyon genellikle hiçbir belirti göstermeden gelişen bir rahatsızlıktır. Çoğu insanda rahatsızlık olsa da herhangi bir belirti görülmez. Kan basıncı belli bir seviyeye ulaştığında bazı belirtiler görülebilir;

• Bulanık görme ya da çift görme
• Baş dönmesi veya bayılma
• Tükenmişlik
• Baş ağrısı
• Kalp çarpıntısı
• Burun kanaması
• Nefes darlığı
• Bulantı veya kusma

Yüksek Tansiyonun Belirtileri

Hipertansiyon teşhisi konulabilmesinin en iyi yolu sürekli ölçüm yapmaktır. Uzman doktorlar kan testleri, idrar testleri yaparak ve sağlık durumunu analiz ederek yüksek tansiyon tanısı koyabilir. Kan basıncı ölçümlerine göre yaşam tarzında değişiklikler yapmak ve ilaç kullanmak gibi tedavi yöntemleri uygulanabilir. Yüksek tansiyon tanısının konulabilmesi için uzun vadeli gözlem gerekebilir. Bu noktada yüksek tansiyonu olduğunu düşünülen kişilerin kendi ölçümlerini yapması istenebilir. Belli bir rutin halinde ölçüm yapmak rahatsızlığın takip edilebilmesi açısından oldukça önemlidir. Ölçüm yapmak için elektronik cihazlar kullanabilir ve ölçümler kaydedilebilir.

Yüksek Tansiyonun Belirtileri

Tansiyon aleti varsa ve evde tansiyon ölçmek isteniyorsa bazı detaylara dikkat edilmesi gerekiyor. Sağlıklı sonuçlar almak için tansiyon ölçerken şunlara dikkat edilmelidir;

• Kan basıncını ölçmeden 30 dakika öncesine kadar sigara ve kafeinli içecekler içilmemelidir, egzersiz yapılmamalıdır.
• Ölçüm yapmadan önce mesane boşaltılmalı ve beş dakika dinlenilmelidir.
• Koltuk yada kanepe yerine masa sandalyesinde oturmak tercih edilmelidir.
• Otururken sırt dik ve destekli olmalıdır.
• Ölçümleri sabah ve akşam aynı saatlerde yapmaya özen gösterilmelidir.
• Kıyafetler üzerinden ölçüm yapılmamalıdır.
• Her defasında birden fazla ölçüm yaparak kaydedilmelidir.

Yüksek tansiyon sorunu varsa mutlaka doktor kontrolünde olmak sağlıklı bir yaşam için önemlidir.

Kaynakça

• 2024. American Heart Association: Understanding Blood Pressure Readings. https://www.heart.org/en/health-topics/high-blood-pressure/understanding-blood-pressure-readings
• 2023. Cleveland Clinic: High Blood Pressure (Hypertension), Hypertensive Crisis, Primary Hypertension. https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/4314-hypertension-high-blood-pressure/
• 2022. Mayo Clinic. High blood pressure (Hypertension) https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/high-blood-pressure/symptoms-causes/syc-20373410

#yüksek tansiyon #hipertansiyon #yüksek tansiyon belirtileri #hipertansiyon nedenleri #kan basıncı #yüksek tansiyon risk faktörleri #hipertansiyon tedavisi #evde tansiyon ölçümü #kalp sağlığı #tiroid hastalığı #uyku apnesi