Mevsimsel Depresyon ve Güneş Işığı Arasında Bağlantı Var Mıdır?

Günler kısaldıkça ve güneş ışığına maruziyet azaldıkça mevsimsel duygulanım bozukluğu ya da mevsimsel depresyon yaşanabilir. Mevsimsel depresyon, güneş ışığının azaldığı sonbahar ve kış aylarında ortaya çıkar, genellikle ilkbahar veya yaz başlarında sona erer.Mevsimsel depresyon nedir sorusunun cevabı, kişinin güneş ışığından mahrum kalmasıyla vücudundaki bazı sistemlerin dengesinin bozulmasıdır. Bu durum, özellikle sirkadiyen ritimler, melatonin üretimi ve serotonin üretimi gibi sistemlerde problemlere yol açabilir.¹

Güneş Işığının Mevsimsel Depresyon Üzerindeki Etkileri Nelerdir?

Güneş ışığı vücuttaki bazı sistemleri düzenlemeye yardımcı olur. Eğer yeteri kadar güneş ışığına maruz kalınmazsa, aşağıdaki döngülerde problemler görülebilir ve bunun sonucunda mevsimsel depresyon yaşanabilir:²

Sirkadiyen ritimler: Vücudun uyku-uyanıklık döngüsünü, ruh halini ve iştahı düzenleyen sirkadiyen ritim, aydınlık ve karanlık arasındaki değişikliklere yanıt verir. Kış mevsiminde daha uzun geceler ve daha kısa günler bu ritmi bozabilir. Bu durum, mevsimsel depresyon neden olur sorusunun önemli bir yanıtıdır.²

Melatonin üretimi: Karanlık olduğunda beyin uyumaya yardımcı olmak için melatonin hormonunu üretir. Daha sonra güneş ışığı, gün boyunca beyni melatonin üretimini durdurması için tetikler, böylece uyanık olmayı sağlar. Yetersiz güneş ışığı vücudun çok fazla melatonin üretmesine ve sonuç olarak kişinin uykulu ve düşük enerjili hissetmesine neden olabilir.²

Serotonin üretimi: Kış ve sonbaharda azalan güneş ışığı, vücudun ruh halini düzenlemeye yardımcı olan serotonin üretimini azaltabilir. Bu eksiklik depresyona yol açabilir; uykuyu, iştahı, hafızayı ve cinsel isteği olumsuz etkileyebilir.²

Mevsimsel depresyonun belirtileri nelerdir?

Mevsimsel depresyon belirtileri arasında çok fazla uyuma, yorgunluk ve aşırı yemek yeme ile ilişkili kilo alımı yer alır. Bu belirtiler hafif ila şiddetli arasında değişebilir ve majör depresyon belirtilerine benzer. Mevsimsel depresyon testi ile bu belirtiler doğrulanabilir. Yaygın mevsimsel depresyon belirtileri şunlardır:³

• Üzgün hissetmek veya depresif bir ruh hali içinde olmak
• Bir zamanlar zevk alınan etkinliklere ilgi veya zevk kaybı
• İştahtaki değişiklikler; genellikle daha fazla yemek ve karbonhidrat tüketme isteği
• Uykuda değişiklik; genellikle çok uyumak
• Artan uyku saatlerine rağmen enerji kaybı veya artan yorgunluk
• Yavaş hareketler veya konuşma (bu hareketler başkaları tarafından gözlemlenebilecek kadar şiddetli olmalıdır)
• Değersiz veya suçlu hissetmek
• Düşünme, konsantre olma veya karar verme zorluğu
• Ölüm veya intihar düşünceleri bulunabilir.

Mevsimsel depresyon ne kadar sürer? Genellikle sonbahar ve kış aylarında başlar, ilkbaharda veya yazın semptomlar kaybolur. Mevsimsel depresyon neden olur sorusunun yanıtı genellikle biyolojik süreçlere ve güneş ışığının azalmasına dayanır. Mevsimsel depresyon genellikle 18-30 yaş arasında başlar.

Mevsimsel depresyon nasıl tedavi edilir?

Mevsimsel depresyon nasıl geçer? Tedavi yöntemleri arasında ışık tedavisi, doktorların önereceği ilaçlar ve konuşma terapisi yer alır. İlkbahar ve yaz ayları geldiğinde semptomlar genellikle kendiliğinden ortadan kalkar, ancak tedavi ile bu süreç hızlanabilir.3 Güneş ışığına daha fazla maruz kalmak da mevsimsel depresyon semptomlarını hafifletebilir. Dışarıda daha fazla vakit geçirmek, ev veya ofisin ışık alacak şekilde düzenlenmesi, düzenli egzersiz, sağlıklı beslenme ve sosyal aktiviteler semptomları hafifletmeye yardımcı olabilir.

Kaynakça

• Son erişim tarihi: 11 Ağustos 2021.https://www.health.harvard.edu/mind-and-mood/shining-a-light-on-winter-depression
• Son erişim tarihi: 11 Ağustos 2021.https://www.helpguide.org/articles/depression/seasonal-affective-disorder-sad.htm#
• Son erişim tarihi: 11 Ağustos 2021.https://www.psychiatry.org/patients-families/depression/seasonal-affective-disorder

#mevsimsel depresyon belirtileri #mevsimsel depresyon nedir #mevsimsel depresyon testi #mevsimsel depresyon nasıl geçer #mevsimsel depresyon ne kadar sürer