Obezite, yüksek kalori alımı ve sağlıksız beslenme ile kendisini gösteren, kişinin yaşam kalitesini önemli ölçüde düşüren kronik bir hastalıktır. Obezite sadece estetik açıdan bir endişe değil; kalp ve damar hastalığı, diyabet (şeker hastalığı), yüksek tansiyon ve kanser gibi önemli birçok hastalık ve sağlık sorununun da ortaya çıkma riskini artıran ciddi bir tıbbi sorundur. Aslında tedavi edilebilir bir kronik hastalık olan obezitenin tedavisi ve korunma yolları kişiye özgü olmalıdır.
Kişiye özel belirlenen obezite tedavisinde kilo verme süreçlerinde zorluk çekmenin birçok nedeni vardır. Obezite genellikle kalıtsal, fizyolojik ve çevresel faktörlerin yanı sıra kişinin yaşam tarzından doğrudan etkilenir. Yanlış beslenme ve yetersiz fiziksel aktivite, obezitenin başlıca nedenleri arasında yer almaktadır.
Obezitenin tedavisinde izlenen en önemli adımlar;
Kişiye en uygun tedavi planı hekim, diyetisyen, psikolog/psikiyatrist ve fizyoterapist iş birliği ile belirlenmelidir.
İyi haber şu ki, kişiye uygun doğru yaşam tarzı değişiklikleri obezite ve obezite ile ilişkili olan sağlık sorunlarını ciddi oranda iyileştirebilir veya önleyebilir. Daha sağlıklı bir beslenme düzeni, fiziksel aktivitenin arttırılması, kişisel farkındalığı arttırarak uygulanan doğru davranış değişiklikleri kilo vermenize yardımcı olabilir. Yaşam tarzı değişikliğine yönelik uygulamaların tek başına yetersiz kaldığı durumlarda ilaç tedavisi veya cerrahi tedavi seçenekleri de düşünülmektedir.
Obezite teşhisi için Vücut Kitle İndeksi (VKİ) kullanılır. VKİ'yi hesaplamak için, aşağıda verilen formülde olduğu gibi; kilogram cinsinden ağırlığınızı, boyunuzun metre cinsinden karşılığının karesine bölün, çıkan sonuç size boy/kilo indeksini yani VKİ’ni verecektir:
VKİ = [Ağırlık (kg) / Boy (m2)]
VKİ’nizi hesapladıktan sonra aşağıdaki tablodaki verilere göre obeziteniz olup olmadığını ve kilo durumunuzu tespit edebilirsiniz.
| VKİ | Kilo Durumu |
| < 18.5 | Zayıf |
| 18.5 – 22.9 | Normal |
| 23.0 – 24.9 | Fazla kilolu 2 |
| 5.0 – 29.9 | Obez |
| 30.0> | Aşırı obez |
2. Genellikle hekimler, tedavide nasıl bir yol izleyeceğine yardımcı olması adına hastanın bel çevresini de ölçerler. Bel çevresi 102 cm ve üzeri olan erkeklerde ve 89 cm ve üzerinde olan kadınlarda, fazla kiloya bağlı bazı sağlık sorunları görülme riski daha yüksektir.
Yapılan araştırmalara göre:
Obezite ile mücadele eden kişilerin bir dizi ciddi sağlık sorunları geliştirmesi potansiyel olarak daha olasıdır.
Örneğin;
Obezitenin kontrolünde ve önlenebilmesinde değiştirilmesi gereken risk faktörleri arasında ‘beslenme’ önemli bir basamağı oluşturmaktadır. Doğru olduğu zannedilen yanlış alışkanlıklar da obezite ile doğrudan ilişkilidir. Beslenme alışkanlıkları ele alındığında kişinin doğru beslenme şekli ve düzeni oldukça önemlidir.
Bu bağlamda artık düşünülmesi gereken kavram ise kişiye özel beslenme şekli olmalıdır. Obezitenin giderek yaygınlaşmasını önleyebilmek aşağıda verilen 10 basit önlemin alınması ile mümkün olabilir:
Aslında bu 10 madde genel olarak sağlıklı yaşam tarzının da temellerini oluşturmaktadır. Öte yandan bu önlemler tek başına her bireyde etkili olmayabilir. Sağlıklı yaşamın sürdürülebilir olması adına, kişinin sağlıklı yaşam ile ilgili kendi farkındalığının oluşması çok önemlidir. Bu durumda da alanında uzman diyetisyenlerden, hekimlerden, fonksiyonel tıp uzmanlarından destek alınarak; kişiye özel beslenme şekli oluşturulduğunda, zaman içerisinde sağlıklı ve etkin bir şekilde fazla kilolardan kurtulmanın mümkün olabileceği bilinmektedir.
Obezitenin kontrolünde bireylerin hedefleri ve/veya beklentileri nelerdir? Obezite problemi yaşayan bireylerin büyük bir çoğunluğu fazla kilolarından kurtulmak için ‘Bir sihirli değnek değsin ve beni zayıflatsın’ gibi beklentiler içerisine girip kolay yoldan zayıflama düşüncesine kapılmaktadır. Bu ve bunun gibi etkenler sayesinde birey psikolojik anlamda yoğun bir mücadele vermektedir. Birey vücudunu daha da önemlisi sağlığını düzene sokmak için bu psikolojik mücadeleden galip çıkan taraf olmalıdır. Bunun için alanında uzman psikolog/psikiyatristlerden yardım alarak yaşam tarzına yönelik davranış ve/veya tutumların değişmesini sağlamak da mümkündür.
Obeziteyle mücadelede motivasyon başarı için kritik önemdedir. Birey, obeziteyle baş edebileceğine inanmalı ve süreç boyunca vazgeçmemelidir. Bu mücadelede uzman danışmanlık hizmetlerinden alınacak destek, başarılı sonuçlar elde edilmesine yardımcı olabilir.
Kaynakça
#obezite belirtileri #obezite nedenleri #obezite hangi sağlık sorunlarına sebep olur #obezite dereceleri #obezite tedavisi #türkiye obezite oranı
